Türkiye'nin BM'deki Epim Oturumu

Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, "Hükümetimiz, dini, milliyeti ve etnik kimliğine bakılmaksızın küresel bir bela olarak görülmesi gereken terör sorununun kökünden çözülmesine yardımcı olmak amacıyla gerekli reformları kararlılıkla hayata geçirmektedir" dedi.

Arınç, Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi'nde gerçekleştirilen, BM İnsan Hakları Konseyi Evrensel Periyodik İnceleme Mekanizması (EPİM) Çalışma Grubu 21. Oturumu'nda yaptığı açılış konuşmasında, evrensellik ve eşitlik ilkeleri temelinde tüm ülkelerin insan hakları performansının incelendiği EPİM sürecinin, devletlerin insan hakları gündemine önemli katkılar sunduğunu belirtti.

Oturumda yapılacak değerlendirmelerin ve yöneltilecek tavsiyelerin, Türkiye'de insan haklarının korunup geliştirilmesi bakımından ilave katkılar sağlayacağından şüphesinin olmadığını ifade eden Arınç, "Ulusal raporumuzun hazırlık sürecinde, ilgili devlet kurumları, sivil toplum temsilcileri, üniversiteler, meslek odaları, Türkiye İnsan Hakları Kurumu, Kamu Denetçiliği Kurumu ve TBMM İnsan Hakları Komisyonu'yla esaslı danışmalar gerçekleştirilmiştir. Raporumuzun konu başlıkları ve içeriği belirlenirken bu danışmalardan geniş şekilde istifade edilmiştir" diye konuştu.

Arınç, Türkiye'nin 2010 yılında birinci tur incelemesi sırasında yöneltilen tavsiyeleri titizlikle değerlendirildiğini dile getirerek, ikinci tur incelenin ardından kabul edilecek tavsiyelerin uygulanması ve sonuçlarının izlenmesi için de gerekli çalışmalara başlanacağını söyledi.

İnsan hakları konusunda, Türkiye'de mevzuat alanında kaydedilen gelişmelere değinen Arınç, konuşmasına şöyle devam etti:

"12 Eylül 2010 tarihinde yapılan referandumla kabul edilen Anayasa değişiklikleri çerçevesinde, kadın, çocuk, engelli ve yaşlı vatandaşlarımız için pozitif ayrımcılık anayasal bir hak olarak tanınmış, kişisel verilerin korunması anayasal garanti altına alınmış, çocuk hakları konusunda anayasal güvenceler getirilmiş, örgütlenme özgürlüğünün kapsamı genişletilmiş, bilgi edinme hakkı ilk kez anayasal hak olarak tanımlanmış, vatandaşların seçme ve seçilme hürriyeti daha kuvvetli şekilde garanti altına alınmış, memurlar ve diğer kamu görevlilerine verilen disiplin kararları yargı denetimi kapsamına girmiştir. Böylece, hukuk devleti güçlendirilmiş, anayasal hakları koruyacak yeni mekanizmalar getirilmiş, askeri yargının yetki alanı sınırlandırılmıştır.

Son 5 yılda, yargı bağımsızlığının ve tarafsızlığının güçlendirilmesi, yargının etkinliğinin arttırılması, adalete erişimin kolaylaştırılması, özgürlüklerin genişletilmesi ve ifade özgürlüğüne ilişkin ilave iyileştirmeler sağlanması hedefiyle yargı reformu paketleri kabul edilmiştir. Bu kapsamda, başta Türk Ceza Kanunu, Ceza Muhakemeleri Kanunu, Terörle Mücadele Kanunu ve Basın Kanunu olmak üzere önemli mevzuat değişiklikleri hayata geçirilmiştir."

-"Temel hak ve özgürlükler genişletildi"

Demokratikleşme paketi doğrultusunda gerçekleştirilen idari ve yasal düzenlemelerle temel hak ve özgürlüklerin de genişletildiğini anlatan Arınç, şunları kaydetti:

"Bu çerçevede, farklı dil ve lehçelerde siyasi propaganda imkanı tanınmış, özel okullarda Türkçe'den farklı dil ve lehçelerde eğitim yapılması olanağı sağlanmış, kamu kurumlarında çalışan kadınların başörtüsü kullanmasının önündeki engel kaldırılmış, Ceza Kanunu'nda nefret suçuyla ilgili düzenleme yapılmış, ayrımcılık ve nefret saikiyle işlenen suçlara verilen cezaların artması sağlanmış, toplantı ve gösteri özgürlüğünün genişletilmesine yönelik tedbirler alınmış, siyasi partilerin yerel teşkilatlanması kolaylaştırılmış ve siyasi partilere devlet yardımının kapsamı genişletilmiş, köy isimlerinin değiştirilmesinin önündeki engel kaldırılmış, Mor Gabriel Manastırı arazisinin iade edilmesi sağlanmış, Roman Dili ve Kültürünü Araştırma Enstitüsü kurulmuş, farklı yaşam tarzlarına saygı güvence altına alınmıştır."

Arınç, aynı pakette yer verildiği üzere, kapsamlı şekilde Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Kanunu Tasarısı Taslağı hazırlanarak Başbakanlığa sunulduğunu, taslağın Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Kurulu ihdas edilmesini de öngördüğünü ifade etti.

Toplantıya katılan ülke temsilcilerinin yazılı sorularını da yanıtlayan Arınç, bir soru üzerine, Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru imkanı sağlanmasıyla Türkiye'den AİHM'e yapılan başvuru oranında azalma olduğunu belirtti. Arınç, "AİHM'de görülen başvuru sayısı açısından 2012 yılı istatistiklerine göre 2. sırada olan Türkiye, Aralık 2014 itibariyle 4. sırada yer almıştır. Oluşturduğumuz yeni iç hukuk yolları her vesileyle bizzat AİHM tarafından iyi bir örnek olarak gösterilmektedir" dedi.

Arınç, bir başka soruyu yanıtlarken, "İnsan hakları alanında oluşturulan bireysel başvuru ve şikayet mekanizmalarına başvuru yollarına ilişkin olarak, ülke genelinde çok sayıda bilgilendirme ve tanıtım faaliyeti gerçekleştirilmektedir. Adalet Bakanlığı'nın internet sayfasında söz konusu mekanizmalara ilişkin güncel bilgiler, başvuru formları ve ilgili bağlantılar yer almaktadır. Diğer yandan, kolluk kuvvetleri hakkındaki tüm şikayetleri incelemekle görevli bağımsız bir komisyon oluşturulmasına dair kanun çalışmaları devam etmektedir" bilgisini verdi.

Terör sorunu

Bülent Arınç, "Hükümetimiz, dini, milliyeti ve etnik kimliğine bakılmaksızın küresel bir bela olarak görülmesi gereken terör sorununun kökünden çözülmesine yardımcı olmak amacıyla da gerekli reformları kararlılıkla hayata geçirmektedir" ifadelerini kullandı.

Vatandaşların temel hak ve özgürlüklerinin geliştirilmesi, ayrımcılık yapılmaksızın tüm kesimlere siyasi katılım kanallarının açılması, eşit vatandaşlık ve ortak aidiyet temelinde ulusal bütünleşmenin sağlanması gibi unsurların, terörün sona erdirilmesine yönelik çalışmaların merkezinde yer aldığını ifade eden Arınç, şunları söyledi:

"Bu çerçevede, son 5 yıl içerisinde yürüttüğümüz kararlı politika sonucunda, sorunlar açıkça tartışılmaya başlanmış, toplumsal farkındalık artmış, çözüm iradesi geniş bir tabana yayılmış, kapsamlı demokratik dönüşüm ve normalleşme süreçleri uygulamaya konulmuştur. 'Terörün Sona Erdirilmesi ve Toplumsal Bütünleşmenin Güçlendirilmesine Dair Kanun' 16 Temmuz 2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 6 maddeden oluşan bu

Kanun'la terörün sona erdirilmesi ve toplumsal bütünleşmenin güçlendirilmesi için atılacak adımlar yasal güvenceye kavuşturulmuştur."

Arınç, "Çözüm süreci kapsamındaki çalışmalar, terörün bitmesi, silahsızlandırma, toplumsal hayata kazandırma ve demokratik siyasete katılımın önünü açma hedeflerimiz önümüzdeki dönemde de kararlılıkla sürdürülecektir" şeklinde konuştu.

-Raporun 28 Ocak'ta kabul edilmesi bekleniyor

EPİM Çalışma Grubu'nun, 28 Ocak'ta, Türkiye ile ilgili raporunu düzenleyerek kabul etmesi bekleniyor.

Oturumda, Türk delegasyonuna Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç başkanlık ediyor.

Türkiye'nin ilk EPİM incelemesi, 10 Mayıs 2010'da yapılmıştı. EPİM Çalışma Grubu, Türkiye'nin insan hakları durumunu ikinci defa incelemiş olacak.

19 Ocak tarihinde başlayan BM İnsan Hakları Konseyi EPİM Çalışma Grubu'nun Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 14 ülkenin insan hakları durumunu gözden geçirme oturumu, 30 Ocak tarihine kadar devam edecek.

21. EPİM Oturumu'nda insan hakları durumu incelenmekte olan ülkeler arasında İsveç, Kuveyt, Kırgızistan, Gine, İspanya ve Ermenistan da bulunuyor.

BM üyesi 193 devletin tamamının insan hakları durumlarını periyodik olarak inceleyen bir süreç olan EPİM'in birinci EPİM döneminde, BM'ye üye 193 devletin tümü, ikinci dönemde ise bugüne kadar 112 üye devlet incelendi.

EPİM Çalışma Grubu'nun, 29 Ocak'ta Türkiye hakkında tavsiyeleri kabul etmesi bekleniyor. - Cenevre