Kkka Virüsü Taşıyan Keneler, Göçmen Kuşlarla da Taşınıyor

MEHMET KUMCAĞIZ - Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı ile Ornitoloji (kuş bilimi) Araştırma Merkezince Kızılırmak Deltası'nda kuş halkalama çalışmaları kapsamında yapılan araştırmada, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı virisünün göçmen kuşlar yoluyla da taşındığı tespit edildi.

OMÜ Ornitoloji Araştırma Merkezi'nce Kızılırmak Deltası'nda Yaban Hayatı Geliştirme Sahası'nda 2002 yılından beri sürdürülen kuş halkalama çalışmaları ile kuşların yaşam döngüleri, göç dinamikleri, konaklama süreleri, göç stratejileri ve hastalıkları gibi bilgilere ulaşılması hedefleniyor. Bu kapsamda bazı göçmen kuşlar üzerindeki kenelerde KKKA hastalığı virüsü olup olmadığı da araştırılıyor.

Araştırmayı yürüten OMÜ Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hakan Leblebicioğlu, AA muhabirine, KKKA hastalığının, yüksek ölüm oranı ile tehlikeli bir viral hastalık olduğunu, bu nedenle yayılma şekliyle ilgili araştırma gerçekleştirdiklerini söyledi.

KKKA hastalığının yeni bölgelere nasıl yayıldığını tespit amacıyla OMÜ Ornitoloji Araştırma Merkezi ile ortak bir çalışma yaptıklarını belirten Leblebicioğlu, Kızılırmak Deltası'nda Yaban Hayatı Geliştirme Sahası'nda sürdürülen ulusal kuş halkalama çalışmaları kapsamında bazı göçmen kuşlar üzerinde bulunan kenelerde KKKA hastalığı virüsü araştırdıklarını kaydetti.

Hastalığın özellikle Türkiye, İran, Pakistan, Afganistan'da yaygın olarak görüldüğüne dikkati çeken Leblebicioğlu, şöyle devam etti:

"KKKA hastalığının artışında kuşlarla taşınan enfekte kenelerin rolü ülkemizde daha önce araştırılmadı. Bu nedenle Kızılırmak Deltası Cernek Halkalama İstasyonu'nda halkalanan ve göçleri araştırılan kuşlar üzerindeki keneler toplanarak KKKA virüsü araştırdık.  Son üç yıl içindeki kuşların göç dönemlerinde Cernek Halkalama İstasyonu'nda halkalanan kuşlar üzerinden alınan 188 kene incelendi. Afrika ile Avrupa arasında göç eden bazı kuşlarda KKKA virüsü belirledik. Araştırmalarımızda, kızılgerdan ve büyük kamışçın türlerinden elde edilen kenelerde KKKA virüsünü pozitif bulduk."

"Virüsün Avrupa'ya göçmen kuşlarla taşınabileceği düşünülmekte"

Büyük kamışçının uzun mesafe göçmen kuşu olup Afrika ile Avrupa arasında göç ettiğini anlatan Leblebicioğlu, "Kızılgerdan ise kısa mesafe göçmeni ve yerli bir tür olup ülkemizin kuzeyine göç etmekte. KKKA hastalığı virüsünün Afrika'dan Avrupa'ya göçmen kuşlarla taşınabileceği düşünülmekte" dedi.

Kızılırmak Deltası'nda 2002 yılından bu yana 180 türden yaklaşık 92 bin kuşun halkalandığına işaret eden Leblebicioğlu, KKKA hastalığı virüsünün göçmen kuşlardaki kenelerde görülmesinin önem taşıdığını vurguladı.

KKKA hastalığının görüldüğü yerlerin, sıcak ve kuru yaz ayları ile soğuk ve orta derecede yağışın görüldüğü Karadeniz'in iç tarafı ile Orta Anadolu Bölgesi olduğunu ifade eden Leblebicioğlu, şunları söyledi:

"İklim değişikliğiyle orman ve çalı türü bitki örtüsü arasında açılan tarım arazileri kenelerin yaşamı için uygun alan oluşturmaktadır. Tüm bu hipotezlerle virüs taşıyan enfekte kenelerin göçmen kuşlarla Türkiye'ye gelmesi akla yatkındır. Çünkü Türkiye, dünyada bulunan 8 ana göç rotasından biri olan Karadeniz- Akdeniz kuş göç rotası üzerindedir. Avrasya ve Afrika arasında köprü konumunda bulunan Türkiye, palearktik bölgede (Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika'yı içine alan bölge) üreyen ve Afrika'da kışlayan pek çok göçmen kuş için birincil derecede önemli bu göç rotası üzerinde yer almaktadır." - Samsun