Antik Teknelerle Tarihe Yolculuk

HALİL ŞAHİN - İnsanın denizle macerasının sualtı kazılarıyla aydınlatıldığı İzmir'in Urla ilçesinde, denzicilik tarihinin evrelerinin sergileneceği arkeopark kurulacak.

Ankara Üniversitesi Sualtı Arkeolojik Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü, Limantepe Kazı Başkanı Prof. Dr. Hayat Erkanal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İskele mevkiindeki kara kazılarının 1992 yılında başladığını, alanın havadan çekilen fotoğraflarında denizde kalıntılar olduğunun fark edilmesi üzerine de 2000 yılında sualtı kazılarına girişildiğini anlattı.

Liman tesislerinin ortaya çıktığı, tekne ve batıklara rastladıkları kazılarda, denizcilik tarihine ışık tutan önemli verilerin bulunduğunu aktaran Prof. Dr. Erkanal, kalıntıların insanla deniz arasındaki tarihi ilişkiyi aydınlattığını söyledi.

Prof. Dr. Erkanal, milattan önce 6000'li yıllara kadar çeşitli uygarlıklara ait kalıntılar bulunan kazılarda, milattan önce 4000'li yıllardan günümüze kadarki denizcilik tarihine ilişkin de kıymetli verilere ulaşıldığını ifade ederek, kazı çalışmalarının yanı sıra antik teknelerin replikalarını yaptıklarını aktardı. İlk olarak 3 bin 500 yıllık bir teknenin replikasını yaptıklarını anlatan Prof. Dr. Erkanal, "Sonra 2600 yılık bir teknenin replikasını yaptık ve Fransa'da 2009 yılının 'Türkiye mevsimi' ilan edilmesi nedeniyle o yıl bu tekneyle Marsilya'ya gittik. Ege'nin bilinen en eski teknelerinin resimlerine ulaştık, bunların da benzerlerini yapmaya başladık. Tekneler, alana ilgiyi daha da artırdı. Geçen yıl, düzenli bir sergimiz olmamasına rağmen Avrupadan ısrarla ziyaretçi geldi. Hemen hemen her gün gruplar halinde antik teknleri görmeye geldiler" diye konuştu.

"Antik tekneklerle tur"

Prof. Dr. Erkanal, dünyada aynı anda sualtı kazısı yapan, limanları araştıran, farklı dönemlerdeki ticari ilişkilere ışık tutan, tarihi teknelerle deneysel seyahatler yapan başka bir ekip olmadığını, bu nedenle Urla'daki çalışmaların dünyanın pek çok ülkesinden ilgi gördüğünü kaydederek, uluslararası popüler gazete ve dergilerin çalışmalara sayfalar ayırdığını söyledi.

Uluslararası yoğun ilginin de etkisiyle çalışmaları merkezileştirmek için ilçede Ankara Üniversitesi bünyesinde sualtı arkeoloji araştırma ve uygulama merkezi kampüsü oluşturmaya karar verildiğini kaydeden Erkanal, şunları söyledi:

"Bu merkezin en önemli parçasını arkeopark oluşturacak. Hem tekneleri, hem de denizcilik tarihiyle ilgi diğer malzemeleri sergileyeceğiz. Ayrıca ziyaretçilere, antik teknelerle kısa sürelerde tur yaptırmayı düşünüyoruz. Dönemin şartlarında yapılan teknelerle, tarihi bir yolculuk olacak. Cazibe merkezi haline gelen bölgeyi daha da ön plana çıkarmış olacağız. İnsanın denizle olan ilişkisinin tüm evreleri bu alanda görülecek. Başlangıçtan, özellikle buharlı teknelerin ortaya çıkışına kadar olan safhaları görebileceksiniz. Burayı ziyaret edecek herhangi bir kişi, dünya denizcilik tarihini başlangıçtan belli bir noktaya kadar izleyebilecek ve yeterli bilgiye sahip olacak."

Arkeoparkta 6000 yıl öncesine ait, Ege'nin bilinen en eski teknesi, 2600 yıllık başka bir tekne gibi çeşitli dönemlere ait replikalar ile maketler, denizcilikle ilgili kültürel ve ticari buluntular yer alacak. Temeli bir ay içerisinde atılacak arkeoparkın, 2014 yılının ilk aylarında hizmete gireceği kaydedildi. - İzmir