Rusya Akkuyu İçin 3 Milyar Dolar Harcadı

2017 yılına kadar finansmanı hazır. İnşaat ruhsatı için Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'na (TAEK) başvuru yapıldı. 1.5-2 yılda çıkması bekleniyor. Ocak ayında da Cengiz İnşaat liman inşaatına başlayacak. Rusya inşaat ruhsatı almamasına rağmen projeyi yürütüyor. Bunun gerekçesi ise, "Proje 100 yıllık bir proje" olarak özetleniyordu.

ERDOĞAN'IN AÇIKLAMASI KAFA KARIŞTIRDI

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Brüksel'den Japonya'ya giderken Mersin Akkuyu Nükleer Santrali ile ilgili yaptığı, "Ruslar yapmazsa başkası gelir yapar" açıklaması bundan sonra ne olacağı sorusunu beraberinde getirdi. Akkuyu Nükleer Santrali ile ilgili süreç 2010 yılında başladı.

Hükümetlerarası anlaşma 2010 yılında Resmi Gazete'te yayımlandı. 2010 yılının aralık ayında Akkuyu şirketi kuruldu. 4.800 MW gücünde VVER-1200 tipinde dört üniteden oluşacak Akkuyu Nükleer Santrali'nin geçtiğimiz nisan ayında liman ihalesi sonuçlandı. 22 milyar dolarlık toplam yatırım büyüklüğü olacak olan Akkuyu Nükleer Santrali için Rusya şimdiye kadar 3 milyar dolarlık bir kaynak aktardı. Geçtiğimiz günlerde basınla sohbet toplantısı düzenleyen Akkuyu Nükleer Genel Müdürü Fuad Akhundov, Akkuyu'nun bir Türk şirketi olduğunu belirterek, Türkiye'nin izlediği yola güvenerek geldiklerini, lisans alınmamasına rağmen yatırımlarını yaptıklarını söylemişti.

İNŞAAT RUHSATI İÇİN BAŞVURDU

Akkuyu Şirketi bir süre önce TAEK'e inşaat izni için başvurdu. Bu izin sürecinin 1,5-2 yıl sürmesi bekleniyor. Ancak tribün alımı gibi çalışmalar devam ediyor. Bunun için şirketlerle görüşmeler yapılıyor. Toplantıda gecikmeden dolayı ortaya çıkan maliyeti hangi tarafın karşılayacağı sorulduğunda, Akhundov, bütün mali risklerin Rusya tarafına ait olduğunu söylemişti. Ancak projenin iptali halinde yapılan masrafların bu kapsama girip girmeyeceği konusunda bir netlik yok.

ANLAŞMADA FESİH VAR AMA

Rusya ile imzalanan ve 6 Ekim 2010 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Akkuyu Sahasında Bir Nükleer Güç Santrali'nin Tesisine ve İşletimine Dair İşbirliğine ilişkin anlaşmanın 18. maddesinde fesih maddesi yer alıyor. Buna göre tarafların bir yıl önceden karşılıklı bildirim yoluyla anlaşmayı her an fesih edebiliyorlar. Ancak cümlenin devamında Anlaşma'nın fesih edilmesinin Proje'nin devam eden uygulanmasını veya Anlaşma yürürlükte iken başlatılan ancak fesih tarihinde tamamlanamayan programları ve projeleri etkilemiyor.

Fesih Maddesi:

"YÜRÜRLÜĞE GİRME, DEĞİŞİKLİK VE FESİH

1. İşbu Anlaşma, Taraflarca, Anlaşma'nın yürürlüğe girmesi için gerekli iç prosedürlerin tamamlanmasına ilişkin son bildirimlerin yazılı olarak ve diplomatik kanallarla alındığı tarihte yürürlüğe girer. İşbu Anlaşma NGS'nin sökümünün tamamlanmasına kadar geçerlidir.
2. Taraflar, bir yıl önceden karşılıklı bildirim yoluyla işbu Anlaşma'yı her an feshedebilirler. Taraflarca üzerinde bu şekilde mutabakata varıldığı takdirde, Anlaşma' nın feshi, Proje'nin devam eden uygulanmasını (NGS'nin devam etmekte olan işletmesi dahil ancak bununla sınırlı kalmamak kaydıyla) veya işbu Anlaşma'nın yürürlükte olduğu zaman zarfında başlatılan ancak Anlaşma'nın fesih tarihinde tamamlanamayan programların veya projelerin uygulanmasını etkilemez.
3. Anlaşma'nın feshi halinde, 5., 8., 11., 12, 13., 14., 15., 16., 17. ve 18. maddel (Kaynak:Hürriyet)

MECLİS ONAYI LAZIM

Rusya, Akkuyu Nükleer Santralı'nı da TBMM'de onaylanan uluslararası nitelikteki anlaşmaya dayanarak inşa ediyor. Bunun iptali için yeni bir anlaşmanın TBMM'den geçmesi gerekiyor. (Kaynak:Habertürk)

UZMANLARA GÖRE RUSYA'YA MAHKUMUZ

Makina Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz, "Türkiye'nin ürettiği elektriğin dörtte biri Rusya'dan alınan gazla elde ediliyor. Bu durumdayken böyle bir üslüpla konuşma imkânımız yok. Önümüz kış, aylardan ekim. Herhangi bir doğalgaz kesintisi ya da kısıntı öncelikle elektrik santrallerini, sonra sanayi kuruluşlarını, sonra da kentleri vurur. Bu Türkiye'nin acı bir gerçeği. Ayrıca doğalgazdaki dışa bağımlılığın bu şekilde sürmesinden de 13 yıldır iktidarda olanlar sorumlu. Kimseye topu atmasınlar" dedi.

'ADAMA GÜLERLER'

Türkiye'nin sadece İran ve Azerbaycan'dan doğalgaz alması da mümkün değil. Çünkü İran ve Azerbaycan'dan gelen doğalgazın Rusya'nın açığını kapatması neredeyse imkânsız. Türkyılmaz, "İran'da o kadar doğalgaz yok. İran Türkmenistan'dan doğalgaz alıyor. Sonrasında bize satıyor. Ayrıca İran doğalgazı pahalı" dedi.

Türkiye'nin Rusya yerine Azerbaycan'dan daha fazla doğalgaz satın alabilmesi de olanaklı değil. Türkyılmaz, "İran ile Azerbaycan'dan alınacak gaz Rusya'dan gelen gazı kapatamaz. Geçen yıl 48 milyar metreküp gaz almışız. 26 milyar metreküpü Rusya'dan gelmiş. İran ve Azerbaycan'dan alınacak 1 milyar metreküplü artışlarla mı 26 milyar metreküplük açığı kapatacaksınız ? Bu mümkün değil" dedi.

Türkiye'nin Rusya yerine yıllık 6-8 milyar metreküplük anlaşması bulunan Cezayir'den daha fazla LNG getirmesi de olanaksız. Türkyılmaz, "Ben karar verdim. Cezayir'den daha fazla LNG getiriyorum diyemezsiniz. Kuyular belli, çıkacak gaz belli. Cezayir'e 'ben sıkıştım gazı ikiye katla' dersen adama gülerler. Böyle bir şey mümkün değil" değerlendirmesini yaptı.

Akkuyu'ya kurulacak nükler santral için de Türkiye ve Rusya'nın imzaladığı anlaşmalar bulunuyor. Bu anlaşmalar iki ülkenin parlamentolarından geçti. 4 bin 800 megavat gücündeki santral için toplam yatırım tutarının 25 milyar doları aşması bekleniyor. Santral için liman gibi altyapı çalışmaları da devam ediyor. Türkyılmaz, "İki ülke arasındaki anlaşmayı yok saymak mümkün değil. Keşke Akkuyu askıya alınsa, iptal edilse..." dedi.

'YERLİ KAYNAK ŞART'

Türkiye Maden İşçileri Sendikası Genel Başkanı Nurettin Akçul, doğalgaza bağımlılığı artıran enerji politikalarının bağımsız karar alma konusunda ülkenin elini kolunu bağlayacağı konusunda hükümetleri uyardıklarına dikkat çekti. Bu uyarılarının dikkate alınmadığını belirten Akçul, "Yerli kaynaklar ve özellikle de yerli kaynak linyit kömürü tu kaka yapıldı" dedi.

RUSYA :İLİŞKİLER KÖTÜLEŞMEZ

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, "Türkiye-Rusya ilişkilerinin, özellikle ekonomik işbirliğinde bazı zorluklar yaşanması ve kötüleşmesi için herhangi bir neden görmüyorum. Türk- Rus ilişkileri oldukça dinamik bir şekilde ilerliyor. Sıkı temas halindeyiz" dedi. Rus devlet nükleer enerji şirketi Rosatom da Akkuyu Nükleer Enerji Santralı projesine ilişkin şirketin takvime uygun çalışmaya devam ettiğini açıkladı.

İŞTE VAHİM TABLO:

1 Doğalgaz ve LNG'nin Türkiye'nin elektrik üretimindeki payı Yüzde 37.03.

2 194.4 milyar kilovatsaatlik elektrik üretiminin 72 milyar kilovatsaati doğalgazla çalışan santrallardan geliyor.

3 Geçen yılın tamamında doğalgazın elektrik üretimindeki payı yüzde 48.7'ydi.

4 Türkiye enerji ham maddeleri ithalatı için 2014'te 54.9 milyar dolar ödedi.

5 Doğalgaz ithalatında Türkiye 45 milyar metreküp ile dünyada da 5. sırada yer alıyor.

6 Doğalgaz ithalatında ilk sırada Rusya, ikinci sırada İran ve üçüncü sırada Azerbaycan geliyor. Doğalgazda Rusya ve İran'a bağımlılık yüzde 73 seviyelerinde.

7 Türkiye, Cezayir'den 3.04 milyon ton, Nijerya'dan 1.08 milyon ton, Katar'dan 0.81 milyon ton, Norveç'ten de 0.2 milyon ton LNG ithal ediyor.

8 Türkiye doğalgazın yüzde 55'ini Rusya'dan alıyor. Gaz, Mavi Akım ve Batı hattından geliyor. Geçen yıl üretilen elektriğin yüzde 27'si de Rusya'dan alınan doğalgazla çalışan santrallardan sağlandı. (Kaynak:Cumhuriyet)