Kocaeli Derince'deki TMO Patlamasıyla İlgili Bilirkişi Raporu: İhmaller Belirlendi

KOCAELİ'nin Derince ilçesinde geçen ağustos ayında, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) silolarında meydana gelen, 2 kişinin yaşamını yitirdiği, 10 kişinin ise yaralandığı patlamayla ilgili bilirkişi raporunda olaya yol açan ihmaller tek tek belirlenirken, hem TMO yetkilileri hem de taşeron firma yetkilileri asli kusurlu bulundu.

Kocaeli'nin Derince ilçesindeki TMO silolarında 7 Ağustos 2023 tarihinde meydana gelen, 2 kişinin hayatını kaybettiği, 10 kişinin yaralandığı patlama ile savcılık, valilikten soruşturma izni talep etti. Kocaeli Valisi Seddar Yavuz'un 'sorumluların genel hükümlere göre yargılanması' görüşünü belirtmesinin ardından yargı süreci başlatıldı. Olayla ilgili bilirkişi heyetinin hazırladığı raporda; hem TMO yetkilileri hem de taşeron firma yetkilileri asli kusurlu bulundu.

Hazırlanan raporda, patlamanın oluş anına dikkat çekildi. Yangının 5'inci katta başladığı ve tozlu ortamın ilk alevlenmesi ile birincil patlamayla alevleri elevatöre taşıdığı ve elavatörlerin baca görevi görerek yangını silolara taşıdığı ve konveyörlerdeki tozların da yanması ile büyük bir basınç ile yangının çıktığı belirtilirken, yanıcı olan patlamanın ikincil patlama olduğu ifade edildi.

TOZ PATLAMASI VE YANGIN OLMAMASI İÇİN EKSİKLİKLER 2021 YILINDA BELİRLENMİŞ

'Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik' kapsamında; Ağustos 2021 tarihinde yaptırmış olduğu Patlamadan Korunma Dokümanı'nda (ATEX) toz patlaması ve yangın olmaması için gereklilikler ve eksiklikler belirlenirken, bu eksikliklerin giderilmediğine raporda dikkat çekildi. Bilirkişi raporunda, tesisin içinde ve çevresinde toz nedenli patlama olmaması için uygunsuzlukların tespit edildiği, tesisteki elektrik ekipmanlarının ATEX'e uygun olmadığını, patlama kapaklarının belirtildiği şekilde düzenlenmediğini ifade edildi.

GÖZ GÖRE GÖRE GELDİ

Patlamadan Korunma Dokümanı'nda tesiste toz kaçaklarının olduğu, konveyörler içinde çalışma olmadığı durumlarda bile hatlar ve çevresinde toz birikintilerinin olduğu, tozun düzenli temizlenmemesi, toz sızdırmazlığının giderilmemesi, elektrik motoru gibi ekipmanların ATEX gerekliliğine uygun exproof ekipman ile sorunların giderilmediği, tesiste bulunan elektrik topraklanmasında uygunsuzluk olduğu belirtildi.

'SORUNLAR, YETKİLİLER TARAFINDAN DİKKATE ALINMADI'

Ayrıca raporda, patlama kapaklarına da dikkat çekildi. Patlama kapaklarının bina dış duvarlarından güvenli alana tahliye edilmesi, bina içi alanlarda alevsiz patlama kapağı kullanımı, patlama söndürme sistemi, elevatör içi alev algılama ve söndürme sistemi kullanılmadığının görüldüğü belirtildi. Hava emiş kanallarının kaçak olduğu, tesisin içine sürekli toz verdiği raporda belirtilirken, hazırlanan Patlamadan Koruma Dokümanı'ndaki sorunların, yetkililer tarafından dikkate alınmadığı bilirkişi raporuna yansıdı.

TMO, TALEBİ REDDETMİŞ

İş Sağlığı ve İş Güvenliği'ne yönelik eksiklikleri tespit edilmesi için nisan ayında TMO Genel Müdürlüğü'nden uzman talebinde bulunulduğu bilirkişi raporuna yansırken, bu talebin 'uzman görevlendirme yükümlülüğünün aralık ayında başlayacağı' gerekçesiyle reddedildiği belirtildi. Müştekilerin ifadeleri kapsamında; siloların olduğu bölgede sigara içilmemesi gereken yerlerde sigara içildiği, hem yükleme hem de boşaltma sırasında şoförlerin sigara izmaritlerini zemine attığı, bununla ilgili birçok kez yangın çıkmasına rağmen yangının su ile söndürüldüğü belirtilirken alınan tek önlemin sigara içilmemesi için uyarı levhaları olduğu ifade edildi.

BAŞMÜDÜR ASLİ KUSURLU BULUNDU

Raporda, yönetmelikteki yükümlülükleri yerine getirmemesi ya da yerine getirmesine yönelik gerekli organizasyonları yapmaması, Patlamadan Korunma Dokümanı'nda belirtilen eksiklikleri gidermemesi, periyodik bakımları zamanında yaptırmaması, düzenli toz temizleme çalışmalarını yürütmemesi gibi nedenlerle patlamadan 2 ay sonra Ankara'da göreve başlayan TMO Kocaeli Başmüdürü Kenan Destici asli kusurlu bulundu.

'ÖNLEMLER ALINMADI'

Hem düzenli toz temizleme çalışmalarını yürütmemesi ve önlemler almaması, taşeron personele etkin eğitim vermemesi, elektrik tesisatı periyodik kontrollerini yaptırmaması, 2023 yılında yapılan Topraklama Tesisatı Periyodik Kontrolleri'nde belirtilen eksiklikleri gidermemesi, iş güvenliği önlemlerinin yeterince yerine getirilmemesi, defalarca yangın olmasına rağmen alanda sigara içilmesine göz yumulması gibi nedenlerle patlamadan 2 ay sonra Sakarya'da göreve başlayan Müdür Yardımcısı Kemal Özkaya ve şef vekili Bahri Babacan da asli kusurlu bulundu.

'HUBUBAT BOŞALTIMI SIRASINDA KATLARDA KAYNAK İŞLEMİ YAPILDI'

Personele iş güvenliği eğitimi aldırmaması, risklere karşı bilgilendirmemesi ve gerekli risk analizini yaptırmaması gibi sebeplerle taşeron firmanın sahibi ile hububat boşaltımı sırasında personele katlarda tamirat yaptırması, olayın olduğu gün geminin boşaltım yaptığı sırada katlarda kaynak işlemi yaptırması gibi nedenlerle taşeron firmanın alan yetkili İsmail Çetin de asli kusurlu bulundu. Toz temizlik çalışması yaptırmaması, toz emme sisteminin etkin çalışma kontrolünü yaptırmaması, alanda sigara içilmesine göz yumulması, iş güvenliği önlemlerinin yeterince yerine getirilmemesi nedeniyle mühendis Ahmet Sert ise tali kusurlu bulundu. Patlama ile ilgili hazırlanacak iddianamenin ardından yargılama süreci başlayacak. (DHA)