Danıştay, İBB'nin havalimanı taşımacılığı yönetmeliği değişikliğini iptal etti

Danıştay, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin (İBB) Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın havalimanlarına yönelik taşımacılık yapan araçlarla ilgili yönetmelik değişikliği hakkında açtığı davayı karara bağladı. Danıştay 8. Daire, araçların kalkış yerlerini, ara durak ve bindirme ceplerini belirleme yetkisini büyükşehirlerden alıp il mülki idarelerine veren yönetmelik değişikliğini iptal etti. Kararda, kanunla belediyelere verilen yetkinin yönetmelikle belediyenin yetkili karar mercilerinden alarak doğrudan mülki idare amiri yetkisine bırakılamayacağı vurgulandı.

İBB'nin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın havalimanlarına yönelik taşımacılık yapan araçlarla ilgili yönetmelik değişikliği hakkında açtığı dava karara bağlandı. Danıştay 8. Daire, araçların kalkış yerlerini, ara durak ve bindirme ceplerini belirleme yetsini büyükşehirlerden alıp il mülki idarelerine veren yönetmelik değişikliğini iptal etti.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu; "büyükşehirlerde ulaşım hizmetlerini planlamak, yürütmek, kurmak, kurdurmak, işletmek, işlettirmek ve toplu taşıma araçlarına ruhsat vermek" yetkilerini büyükşehir belediyelerine veriyor. İBB, bu yetki ile hem ulaşımın kent çerçevesinde etkin ve verimli planlamasını yapıyor hem de kamu adına gelir elde ederek toplu ulaşım hizmetinin en kaliteli ve sağlıklı şekilde sunulmasına öncülük ediyor.

YETKİ VALİLİKLERE VERİLDİ

Ancak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, 2020 yılında Karayolu Taşıma Yönetmeliği'nde değişiklik yaparak "Havalimanından şehir merkezine, başka bir şehir veya tersi yöne taşıma yapacak B1 ve D1 yetki belgesi sahibi olan ve havalimanı işleticisi ile yer tahsis sözleşmesi imzalamış olanlar için, yapılacak taşımanın gerçekleşeceği taşıma hattındaki kalkış yeri/noktası, ara durak, indirme bindirme cepleri ve varış yeri noktaları, faaliyet yapılacak il/illerin mülki idare amirlerinin izni ile belirlenir ve bu nokta yerler için, bu maddenin onikinci fıkrasında belirtilen zorunluluk ve 58 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendindeki zorunluluk ile ayakta yolcu taşınmaması şartıyla 36'ncı maddenin birinci ve ikinci fıkraları hariç diğer fıkralarında belirlenmiş yükümlülükler aranmaz" hükmünü getirdi. Bakanlık, değişiklikle birlikte bu alanlarla ilgili yetkiyi il mülki idarelerine verdi.

İBB YÖNETMELİĞİ YARGIYA TAŞIDI

İBB, ilgili kararın 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'na ve il mülki idarelerine verilen yetkinin Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği hükümleri ile belirlenmesi gerekliliği nedeniyle düzenlemenin iptalini istedi.

DANIŞTAY HUKUKSUZLUĞA "DUR" DEDİ

Davayı gören Danıştay 8. Dairesi, İBB'yi haklı bularak düzenlemeyi iptal etti. Mahkeme, Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 4. fıkrası ile esas yönetmeliğin 41. maddesine eklenen 16. fıkrasının "….Yapılacak taşımanın gerçekleşeceği taşıma hattındaki kalkış yeri/noktası, ara durak, indirme/bindirme cepleri ve varış yeri/noktaları, faaliyet yapılacak il/illerin  mülki idare amirlerinin izni ile belirlenir ve bu nokta/yerler için, bu maddenin on ikinci fıkrasında belirtilen zorunluluk ve 58 nci maddenin birinci fıkrasının a bendindeki zorunluluk ile …" ibaresini  hukuka uygun bulmayarak iptaline hükmetti.

Dava konusu yönetmelik maddesinin "…taşıma hattındaki kalkış yeri/noktası, ara durak, indirme/bindirme cepleri ve varış yeri/noktalarının faaliyet yapılacak il/illerin mülki idare amirlerinin izni ile belirlenir…" ibaresi ile dava konusu madde de geçen "...bu nokta/yerler için, bu maddenin 12'inci fıkrasında belirtilen zorunluluk... aranmaz " ibareleri de yine hukuka uygun bulunmayarak iptaline karar verildi. Yönetmelik maddesinde  geçen "...ve 58 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendindeki zorunluluk.... aranmaz" ibaresi de iptal edildi.

KARAR BU YÖNÜYLE, UKOME'NİN YAPISINI DEĞİŞTİREN YÖNETMELİK DAVASI İÇİN DE EMSAL TEŞKİL EDİYOR

Danıştay kararında, kanunla belediyelere verilen yetkinin yönetmelik ile belediyenin yetkili karar mercilerinden alınarak doğrudan mülki idare amiri yetkisine bırakılmasının hukuka aykırılıklarına vurgu yapıldı. Ulaşım ve toplu taşımayla ilgili hususlarda karar alma ve tasarrufta bulunma yetkisinin belediyelere ait olduğu açıkça belirtildi. Karar bu yönüyle, UKOME'nin yapısını değiştiren yönetmelik davası için de emsal teşkil ediyor.