Helenistik dönemden kalma denize sıfır ticaret merkezi gün yüzüne çıkıyor

Helenistik dönemden kalma denize sıfır ticaret merkezi gün yüzüne çıkıyor

MUĞLA Muğla'nın Datça ilçesinde Burgaz bölgesindeki Helenistik dönemden kalma zeytin ve üzümlerin işlenerek gemilere yüklendiği küçük bir ticaret merkezi olarak kullanılmış alan kurtarma kazıları ile yeniden gün yüzüne çıkıyor.

Muğla Valisi Orhan Tavlı'nın da desteklediği, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji bölümünün üstlendiği Burgaz Bölgesi'ndeki kazı alanı Türkiye'de ilk defa denize sıfır açık hava müzesini de ortaya çıkarmış oldu. Kazı ve kurtarma çalışmalarında ortaya çıkan antik işlik kalıntılarının da sergilendiği alanda hummalı çalışmalar devam ediyor.

100 kişilik bir ekip ile kazı çalışmalarında görev yapan Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Araştırma Görevlisi Derviş Ozan Kozluca " 2012 yılından beri Kazı Başkanı Profesör Doktor Ertekin Doksanaltı başkanlığında kazı ve koruma onarım çalışmalarını sürdürmekteydik. 2020 yılından itibaren ise Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle birlikte Knidos'un yanı sıra Burgaz ve Emecik Apollon kutsal alanı da yine sorumluluk sahamıza dahil oldu. Burada yaptığımız çalışmalar ise, Datça merkezde yer alan Burgaz Ören yerinin yaklaşık 500 metre ilerisinde bir Helenistik dönem işliğini kazmak. Bu yer denizin hemen kıyısında inşa edilmiş bu işlik de muhtemelen zeytin ya da üzüm işlenmekte idi. Sahilden başlayarak buradaki kazı çalışmalarını tüm yapı boyunca devam ettireceğiz. Ondan sonraki süreçte de yapının ihtiyaç duyduğu gerekli koruma ve onarım önlemlerini aldıktan sonra da burayı bir nevi bir açık hava müzesi haline getirip insanların ziyaret edebileceği bir nokta olarak oluşturmayı hedefliyoruz " dedi.

"Üçüncü yüzyıldan kalma zeytinyağı pres mekanizmaları ve alanları gün yüzüne çıkacak"

Araştırma görevlisi Kozluca " Yaptığımız kazı çalışmaları sonucu Burgaz Helenistik Dönem Çiftliği olarak adlandırdığımız yapının M.Ö. 3'üncü yüzyıl ile birinci yüzyıl arasında kullanım gördüğünü tespit ettik. Burada yapılan hesaplamalar yaklaşık olarak 45 bin ila 50 bin yıl arasında bir üretimi göstermekte. Bu da yine antik dönemin imkanlarını baz aldığımız zaman oldukça büyük bir üretime işaret etmekte. Bu işliğin olduğu bölümün Deniz kenarına inşa edilmesinin en büyük sebebi antik dönemde olsun, özellikle Datça bölgesinin olsun önemli üretim merkezlerinden biriydi. Burada üretilen ürünler gemiler yardımıyla Knidosa götürülür ve Knidostan da dış pazara gönderilmekte olduğunu biliyoruz. Bu yapı sahilde yapılmış ki burada üretilen ürünler hemen gemilere yüklenip gönderilirdi. Dolayısıyla bu şekilde sahile direk denize bitişik bir şekilde inşa edilmiş. Şu an yaptığımız kazı çalışmalarında sahilden başlayarak özellikle yapının mendirek bölümüne yani denizle bağlantısını sağlayan bölümünü açığa çıkarttık ve buradan da yine kuzey yönüne doğru kazı çalışmalarımızı devam ettiriyoruz, bundan sonraki alanlarımızda da yapının üretiminin asıl kalbi olan pres mekanizmasının ve pres odalarının bulunduğu kısım tamamen gün yüzüne çıkacak ve burada üretilen mamül bekletildiği ve depolandığı depolama odalarını açığa çıkartacağız " şeklinde konuştu.

Datça dönemin en büyük ticari Metropol kentlerinden

Knidos- Burgaz- Emecik Apollon Kutsal alanı kazı ve araştırma çalışmaları başkanı Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof.Dr. Ertekin Mustafa Doksanaltı ortaya çıkan çalışmalar ilgili " Antik dönemin en önemli kültür sanat merkezlerinden bir tanesi olan Knidos. Knidos, antik dönemdeki ününü kültüre borçlu, sanata borçlu ve bilime borçludur ve antik kaynakların ifadelerine göre Knidos toprakları da bugünkü Datça yarımadasının tümünü içine alıyor ve bu süreç içerisinde de büyük bir merkez büyük metropol olarak faaliyetini gösteren Ege Datça yarım adasında çiftlik evleri, çiftlikleri, köy yerleşmeleri, Kome olarak isimlendirdiğimiz küçük yerleşmeler oluşmuştur. Bunlardan bir tanesi de günümüzde Datça'nın Datça merkezindeki Burgaz' daki işliklerden bir tanesidir. Bu işlik milattan önce dördüncü, üçüncü yüzyılda, Helenistik dönemde inşa edilmiş ve sadece yerel ihtiyaca değil, yurt dışına, Knidos dışındaki topraklara ihraç yapmak üzere büyük bir fabrika olarak kurulmuş işliklerden bir tanesidir. Buradaki yapmış olduğumuz araştırmalar esnasında bu işliğin hem zeytinyağı hem de üzüm işlemek için k kullandığını ve kendisine ait rıhtımı ile birlikte üretilen ürünleri oralara yine Knidos'un kendi üretimi olan amforalara doldurarak dünyaya sattığını dünyaya ihraç ettiğini belirlemiş olduk " diyerek alanın önemini vurguladı.