2015 Nobel Kimya Ödülünü Türk Bilim İnsanı Aldı

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından verilen Nobel ödülleri açıklandı.

2015 Nobel Kimya Ödülü'nü "DNA onarımı" hakkındaki bilimsel çalışmasıyla Prof. Dr. Aziz Sancar kazandı. Sancar ödülünü aynı dalda Tomas Lindahl ve Paul Modrich ile paylaştı.

Sancar, Lindahl ve Modrich, Nobel'i hücrelerin hasar gören DNA'ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmaları sayesinde kazandı.

(Nobel Kimya Ödülü'nün sahiplerinin açıklandığı basın toplantısında sergilenen DNA modeli.)

ARAŞTIRMALARI YENİ KANSER TEDAVİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİNDE DE KULLANILIYOR

Sancar'ın söz konusu araştırmaları yeni kanser tedavilerinin geliştirilmesinde de kullanılıyor.
İsveç Kraliyet Bilim Akademisi, düzenlediği basın toplantısında, Lindahl, Modrich ve Sancar'ın "hücrelerin hasar gören DNA'yı nasıl onardığını ve genetik bilgiyi nasıl koruma altına aldığını" ortaya çıkardıkları için Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldüklerini bildirdi.

Açıklamada, "Üç bilim adamının çalışmaları, hücrelerin nasıl işlediğine yönelik son derece önemli bilgi sağlayarak yeni kanser tedavilerinin geliştirilmesine yol açtı" ifadesi kullanıldı.

İnsan DNA'sının her gün ultraviyole ışınlar, serbest radikaller ve diğer kanserojen maddeler nedeniyle zarar gördüğüne işaret edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"ALANLARINDA ÇIĞIR AÇTILAR"

"Ancak bu tür dış saldırılar olmadan da DNA molekülleri, kalıtımsal olarak değişken bir yapıya sahiptir. Hücrenin genomunda her gün çok sayıda değişiklik meydana gelir. Daha da ötesi insan vücudundaki hücreler her gün milyonlarca kez bölünür ve bu esnada DNA kopyalanır. DNA'nın kopyalanması sırasında bazı bozukluklar ortaya çıkar. Genetik materyalin tam bir kimyasal kaosa düşmemesinin nedeni, hiç durmadan DNA'yı izleyen ve meydana gelen hasarları onaran moleküler sistemler barındırmasıdır. 2015 Nobel Kimya Ödülü, bu onarım sistemlerinin nasıl işlediğini moleküler düzeyde gözler önüne seren çalışmalarıyla alanlarında çığır açan üç bilim adamına verilmiştir."

SOSYAL MEDYADAN PAYLAŞTILAR

Ödülün sahiplerinin açıklanmasının ardından Twitter'da Nobel Ödülü hesabından atılan tweet:

MARDİN DOĞUMLU, ANNE-BABASI OKUMA YAZMA BİLMİYOR

Aziz Sancar, okuma yazma bilmeyen ancak eğitime önem veren sekiz çocuklu bir anne-babanın oğlu olarak Mardin'de dünyaya geldi. İlk ve ortaöğrenimini Savur ve Mardin'de tamamladı, ardından İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde eğitimini sürdürdü. Savur'da iki yıl doktor olarak çalıştıktan sonra, Dallas'ta Teksas Üniversitesi'nde doktorasını Moleküler Biyoloji dalında, DNA onarımı üzerine 1977 yılında ve Yale Üniversitesi'nde yine DNA onarımı dalında doçentlik tezini tamamladı.

1982 yılında UNC Chapel Hill'de Biyokimya ve Biyofizik alanlarında çalıştı. Burada da DNA onarımı, hücre dizilimi, kanser tedavisi ve Biyolojik saat üzerinde çalıştı.

288 makale ve 33 kitap yayınladı.

Prof. Sancar, ABD 'de Ulusal Bilimler Akademisi ve Amerikan Sanat ve Bilimler Akademisi, Türk Bilimler Akademisi üyesi ve Vehbi Koç Vakfı'nda 2007 yılında ödül aldı.

Sancar, Chapel Hill'de eşi Gwen Sancar ile yaşıyor.

ÖDÜLÜNÜ 10 ARALIK'TA ALACAK

Bu yılın başarılı isimleri Nobel Ödülü'nü Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta teslim alacak. Ödül, 3 milyon İsveç kronu (yaklaşık 2.8 milyon TL) tutarında.

2014 yılı Nobel Kimya Ödülü 'nano dünyaya kapı aralayan', 'süper çözünürlüklü floresan mikroskobu' geliştiren çalışmaları nedeniyle ABD'li kimyagerler Eric Betzig ve William E Moerner ile Alman kimyager Stefan W. Hell'e verilmişti.

2006 yılında da ünlü yazar Orhan Pamuk, Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmıştı.

ABDULLAH GÜL KUTLADI

11'nci Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Nobel Kimya Ödülü'nü kazanan Prof. Dr. Aziz Sancar'ı kutladı. Sosyal paylaşım sitesi twitter üzerinden paylaştığı mesajında Gül, Sancar'ın bu başarısının bilim insanları için ilham kaynağı olacağını belirterek "Nobel Kimya Ödülü'nü kazanan Prof. Dr. Aziz Sancar'ı tebrik eder, başarılarının devamını dilerim. Bu toprakların yetiştirdiği bir değer olan Prof. Sancar'ın bu başarısının bilim insanlarımız için ilham kaynağı olacağına inanıyorum" dedi.