Suriyeliler 'Kötü' Bilinmekten Rahatsız

Şanlıurfa'da Harran Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Yrd. Doç. Dr. Mahmut Kaya ülkelerindeki iç savaştan kaçarak Türkiye'ye sığınan Suriyeli Arap ve Türkmenlerin kurdukları dernekleri ele aldı.

The Journal of Academic Social Science Studies'de yayımlanan 'Komşuda Misafirlik: Suriyeli Sığınmacılarca Kurulmuş Mülteci Derneklerinin Perspektifinden Türkiye'de Yaşamak' isimli bilimsel makalede konuyu irdeleyen Kaya, Suriyelilerin kurdukları derneklerle her iki toplum arasında bir köprü kurmayı amaçladıklarını belirtti. Kaya makalesinde "Türkiye ve Suriye halkları arasındaki ilişkiler, ortak bir tarihsel ve kültürel mirasa dayanmaktadır. Son yıllarda Suriye'de meydana gelen iç savaş ve ardı sıra yaşanan kitlesel göç dalgaları ise her iki ülke arasındaki ilişkileri farklı bir düzleme taşımış, yeni toplumsallık ve ilişki biçimlerine yol açmış durumdadır. Bu çalışma, 2011 yılında Suriye'de başlayan iç karışıklıklar ve çatışmalar nedeniyle savaştan kaçıp Türkiye'ye sığınan Suriyeli Arap ve Türkmen sığınmacıların Şanlıurfa özelinde kurduğu dernekleri konu almaktadır. Araştırma, literatür taraması, medya taraması, dernek yöneticileri ile odak grup ve bireysel yarı yapılandırılmış görüşme formu yoluyla elde edilmiş verileri içermektedir. Çalışmada sığınmacıların dernekler aracılığıyla ne tür faaliyetler yaptığı, kamu mevzuatı ve bürokrasi ile yaşanan problemler, dernek yöneticilerinin bakış açısıyla Türkiye halkıyla sosyal ve kültürel alandaki uyum ve çatışma noktaları, dışlanma/ayrımcılık alanları ve tecrübeler ve devam eden iç savaşa yönelik yaklaşımlar ele alınmaktadır" dedi.

MEVZUAT FAALİYET YAPMAYI ZORLAŞTIRIYOR

Araştırma sonucunda ulaştıkları bulguları da paylaşan Kaya, Suriyelilerin Urfa'da önemli düzeyde yabancılık duygusu çekmediklerini ancak en büyük sıkıntının derneklerle ilgili mevzuat, ikamet ve pasaport problemleri olduğunu kaydetti. Kaya, "Suriyelilerce kurulmuş mülteci dernekleri, devlet ile göçmen kitlesi arasında aracı bir rolde olup yardımlaşma ve dayanışma amaçlıdır. Dernekler sığınmacıların sosyal, ekonomik, yaşam koşulları ile ilgili problemleri ifade etme, siyasal lobi ve propaganda, yasal hakların iyileştirilmesi, insan hakları ve demokrasi eğitimi, mesleki beceri kazandırma, psiko-sosyal destek, buluşma, vakit geçirme, kültür ve sanat etkinliklerin icrası konularında önemli işlevler üstlenmektedir. Türkiye'deki derneklerle ilgili yasal mevzuat, ikamet ve pasaport problemi yaşayan Suriyelilerin dernek kurma, ekonomik destek bulma ve faaliyet yapma imkanını zorlaştırmaktadır. Araştırmada Suriyeli dernek mensuplarının büyük ölçüde kültürel uyum sağladığı, Şanlıurfa'da bulunmaktan memnun oldukları ve önemli düzeyde yabancılık duygusu yaşamadıkları anlaşılmaktadır" diye kaydetti.

SAVAŞIN BİR AN ÖNCE BİTMESİ EN BÜYÜK ARZU

Suriyelilerin temel rahatsızlık kaynaklarını da açıklayan Kaya, sığınmacılarla ilgili iş, güvenlik ihtiyaçları ve yaşam koşullarının iyileştirilmesiyle ilgili yasal düzenlemelerin yapılması gerektiğini ifade etti. Kaya, "Ayrımcılık, çatışma ve dışlanma deneyimi açısından emek sömürüsü, alışverişte aldatılma, evlenme koşulları, çokeşlilik ve fuhuşla ilgili mevzular, Suriyeli dernek mensupları arasında temel bir rahatsızlık kaynağıdır. Devam eden savaşa yönelik çözüm önerilerinde dernek mensupları arasında umutsuzluk, bezginlik ve bir savaş yorgunluğu gözlenmiştir. Görüşmeciler bir an önce savaşın sona erip bir sonuç alınmasını arzu etmektedir. Göçmenlerin, örgütlenme, eğitim, sağlık, iş ve güvenlik ihtiyaçlarının karşılanması ve yaşam koşullarının iyileştirilmesi için yasal düzenlemeler yapılması gerekmektedir" ifadelerini kullandı. Son yıllarda Urfa'ya sığınan Suriyeli sığınmacıların kurdukları dernekler arasında Furat Sosyal ve Yardımlaşma Derneği, El Hamadi Hayır Derneği, Suriye Urfa Ensar Muhacir Kardeşliği Derneği, Suriye Savaşında Özürlü Kalanlara Umut Derneği, Bin Hal Suriyelileri Yaşatma Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, İnsan Kalkınma ve İnsani Hizmetler Derneği, Bünyan Yardımlaşma ve Kalkınma Derneği, Merhametli İnsanlar Derneği gibi dernekler bulunuyor.
(Kaynak: Gazeteipekyol)