Meclis, Kolombiya'nın Terörle Mücadelesini ve Müzakere Sürecini Araştırdı

Alp Özden - TBMM Araştırma Merkezi, Kolombiya'nın terörle mücadelesini ve müzakere sürecini araştırdı.

Araştırmaya göre, Kolombiya'da, terörle mücadele yöntemlerinin çoğu, rasyonel analizler sonucu belirlenen uzun vadeli politikalar değil; belirli olaylara gösterilen tepkiler şeklinde ortaya çıktı.

Kolombiya'da göreve gelen hemen hemen tüm devlet başkanlarının gerillalarla müzakereler yaptığı belirtilerek, Cesar Gaviria Trujillo'nun (1990-1994) silahlı çatışmalar devam ederken sürdürdüğü diplomasinin kısmi başarısı dışında, tüm girişimlerin sonuçsuz kaldığı kaydedildi.

Bu başarısızlığın, Kolombiya'nın ulusal düzeyde tutarlı bir terörle mücadele strateji ve politikasının olmamasından kaynaklandığı belirtilerek, şunlar kaydedildi:

"Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos, gerillalarla siyasi bir uzlaşıya varmak için son ciddi müzakerelerin başarısızlıkla sonuçlanmasından yaklaşık 10 yıl sonra, 4 Eylül 2012 tarihinde, Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleriyle (FARC) bir ön anlaşmaya varıldığını açıklamıştır. 18 Ekim 2012 tarihinde Oslo'da yapılan resmi bir toplantıda taraflar on yıllardır süren silahlı çatışmayı sona erdirme taahhüdünde bulunmuş ve 19 Kasım 2012 tarihinde Küba'da doğrudan müzakerelere başlamışlardır.

Şili ve Venezuela'nın desteklediği, Küba ve Norveç'in garantör olduğu müzakerelerde, ön anlaşmada belirtilen altı konu ele alınacaktır: Entegre tarımsal kalkınma, siyasi katılım, çatışmanın sonlandırılması, yasadışı uyuşturucu sorununa çözüm, mağdurlar, uygulama ve denetim."

-geçmiş-

Araştırmaya göre, Kolombiya'nın terörle mücadele geçmişinin özeti şöyle:

"Görüşmelerin başladığı ilk dönemde (1982-1985) umutları arttıracak şekilde ELN (Ulusal Kurtuluş Ordusu) dışında tüm gruplar Hükümet ile anlaşmalar imzalamıştır. Bu dönemde Hükümet, çatışma bölgelerindekiler başta olmak üzere, tüm sosyal hareketleri barış sürecine dahil etmeye çalışırken; FARC da siyasi sürece dahil olmuş, üyelerinde bir kısmı Union Patriotica'yı kurmuştur. Fakat, bu iyimser dönem uzun sürmemiş ve her iki tarafın da (Hükümet ve gerillalar)

'karışık sinyaller' verdiği ikinci dönem (1986-1989) başlamıştır.

Hükümet, belediye başkanlarının halk tarafından seçildiği demokratik bir reform uygulamasına ve FARC Union Patriotica'nın siyasi faaliyetlerini desteklemesine rağmen asker-gerilla çatışması yeniden başlamış, FARC yine

'yeraltına inmiş' ve Union Patriotica üyelerine yönelik milis şiddeti artmıştır. Bu şiddet döneminden sonra 1990-1994 yılları arasında 5 küçük gerilla grubu kısmen veya tamamen feshedilmiş ve bunların 4'ü 1991 yılındaki yeni anayasa yapım sürecine katılmaya hak kazanacak bir dönemde dağılmıştır. Dağılan gerilla grupları Alianza Democratica dahil yeni siyasi partilerin kurulmasına öncülük etmiştir. Parti kısa süreli siyasi bir başarı elde etmiş, ılımlı ve gerilla karşıtı bir tutum benimseyerek elit gruplarla ittifak kurmuştur. 1995-2002 yılları arasındaki dönemde ise silahlı çatışma tırmanmış ve FARC ve solcu partilerle yapılan müzakereler başarısızlıkla sonuçlanmıştır.

2002-2010 yılları arasında yönetimde bulunan Uribe döneminde ise gerillalara karşı sert askeri tedbirlerin alındığı 'demokratik güvenlik' stratejisi benimsenmiş ve terörle mücadele edilirken temel insan hakları ihmal edilmiştir."

-İlk görüşme Oslo'da-

Terörle mücadelede başlayan yeni süreç, şöyle gelişti:

-6 Kasım 2012: Oslo'daki ilk görüşmeden sonra resmi müzakereler öncesi gerekli hazırlıkları yapmak üzere Havana'ya gitti.

-12 Kasım 2012: ELN (Ulusal Kurtuluş Ordusu) barış sürecine katılma ihtimalini görüşme arzusunda olduğunu bir mektupla açıkladı.

-19 Kasım 2012: Havana'da görüşmeler başladı. FARC tek taraflı 2 aylık ateşkes ilan etti.

-25 Kasım 2012: Müzakereciler, Aralık ayında Bogota'da tarım reformuna ilişkin bir Forum yapılacağını duyurdu.

-29 Kasım 2012: Havana'daki müzakerelerin ilk turu sona erdi. Hükümet vatandaşların barış görüşmelerine katkı sunması için bir internet sitesi açtı.

-2 Aralık 2012: Santos, müzakerelerin Kasım 2013'a kadar sonuçlandırılacağını/bitirileceğini duyurdu.

-24 Ocak 2013: Ön-anlaşmanın ilk başlığı olan 'Entegre Tarımsal Kalkınma' konusunda müzakereler yapıldı.

Yayıncı: Kudret Topçu - TBMM