Kumlar Altındaki Allianoi’de Keşif

İzmir 2 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun, ağustos ayında aldığı ve antik kentin kille örtülmesi kararına karşı Allianoi Girişim Grubu tarafından açılan yürütmeyi durdurma davasında, İzmir 4"üncü İdare Mahkemesi tarafından oluşturulan 3 kişilik bilirkişi heyeti Allianoi'nin savunucuları ile birlikte keşfe geldi. Mahkeme kararı beklenmeden, antik yerleşimin kum altına gömülmesi sonucu, mahkeme keşfi, bu kez ilginç bir hal aldı. İzmir 4. İdare Mahkemesi Başkanı ve bilirkişi heyeti, toprak altında bırakılan antik kenti ve sahasını incelediler.

Keşfe; İzmir 4"üncü İdare Mahkemesi Başkanı İbrahim Aydoğdu, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Hüseyin Cevizoğlu, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr Ertan Daş ve Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Fakültesi Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Birol Kaya'dan oluşan bilirkişi heyeti katıldı.

Heyetle birlikte keşfe katılan İzmir Barosu Başkanı Sema Pektaş, Dikili Belediye Başkanı Osman Özgüven, Bergama eski Belediye Başkanı Sefa Taşkın, Avukat Arif Ali Cangı, Allianoi Girişim Grubu Dönem Sözcüsü İffet Diler, Dikili Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Gülay Demir, Dikili Belediye çalışanları, Allianoi Girişim Grubu üyeleri, Dikili İklim Adaleti Gönüllüleri ve yöre halkının da bulunduğu grup duygusal anlar yaşadı. Antik kentin korunması için yıllardır mücadele edenler Allianoi'nin tamamen kumla örtülmüş halini üzüntü ile izlediler.

"Bugün koruma adı altında kumlara gömülen Allianoi'nin cenaze törenine katıldık"

Keşif yapılırken açıklama yapan Dikili Belediye Başkanı Osman Özgüven, "Allianoi son kez iki, üç ay önce Yunanistan'dan gelen misafirlerimizle ziyaret etmiştik. Bizi bugün herkesin gözü önünde gömdük diyenler o gün bizi Allianoi'ye sokmadılar. Niçin gizlediklerini anlayamadım. Şimdi görüyorum ki, Allianoi'yi gömmeye yönelik çabaları bunda etkiliymiş" dedi.

Özgüven; "Bugün burada koruma adı altında kumlara gömülen Allianoi'nin halini gördük. Ve burada kentin adeta cenaze törenine katıldık. Bugün bunca yıldır emek verilerek ortaya çıkarılan Allianoi'nin nasıl katledildiğine şahit olduk. Oysa tarihi mirasların gelecek nesillere aktarılması bizim görevimiz olmalıydı. Allianoi gibi dünyaya sağlık açısından ışık tutacak bir yerin kumlar altında kalmasında katkısı bulunanlar utanmalıdırlar. Bunların başında Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Çevre Bakanı Veysel Eroğlu ile İzmir 2 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu geliyor. 2000 yıldır kendini muhafaza etmiş, onca doğal şartta dayanmış bir sağlık yurdunun bu şekilde yok edilmesi oldukça düşündürücüdür. Baraj bir başka yere yapılabilirdi. Burası baraja göre değil, Allianoi'ye göre düşünülmeliydi" dedi.

"Allianoi yine güneşle buluşacak"

Keşfe katılanlar kumla kapatılan alanda geçtiğimiz günlerde yağan yağmurların ardından birçok bölgede göçmelerin ve çatlakların meydana geldiği gördüler. Bölgede aralarında zeytin ağaçlarının da bulunduğu yüzlerce ağacın kesildiği de tespit edildi. Keşfin tamamlanmasının ardından antik kentte yapılan basın açıklamasında Allianoi Girişim Grubu Dönem sözcüsü İffet Diler, "Cemre düştüğünde biz yine Allianoi'de olacağız. Allianoi yine güneşle buluşacak" dedi.

2011 yılının Mart ayından itibaren Allianoi Girişim Grubu Dönem Sözcülüğü'nü üstlenecek olan İzmir Barosu Başkanı Sema Pektaş; "İzmir Barosu olarak Allianoi gibi tarihi değerlerimizi korumanın bir görev olduğu bilinciyle, önümüzdeki dönem sözcülüğünü biz devraldık. İnsanlarımızda hiçlik duygusu yaşatmak istiyorlar. Buna izin vermemek gerekiyor" dedi.

Çevrecilerin avukatlarından Hilal Küey ise alınmış onca mahkeme kararında Allianoi konusunda idarenin yanlış yaptığını vurguladı. Küey; "Kazanılan yargı kararlarına karşın sürekli başa dönüyoruz. Ne karar getirirsek getirelim devlet burasını gömmeyi kafasına koymuş bir kere. Bir hukukçu olarak gördüğüm manzara karşısında binlerce kez utandım" dedi.

Davanın bir diğer tarafı olan avukat Arif Ali Cangı da, utanması gerekenlerin Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Çevre Bakanı Veysel Eroğlu ile İzmir 2 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu olması gerektiğini söyledi. Bilirkişi heyetinin antik kentin eski halini hayal ederek bir keşif yaptığını kaydeden Cangı, "Toprakla kaplayıp su altında bırakmayı korumacılık sayıyorlar. Bilirkişi raporunda bunun koruma olup olmadığını tartışacak. Mahkeme yürütmeyi durdurma kararı verirse, o saatten sonra da bizim hesap sorma zamanımız gelecek" dedi. Cangı, "Kurul, ilke kararına karşı Danıştay'da dava açtık. Bu dava da sonuçlanmak üzere. Eğer Danıştay bu maddelerin yürütmesini durdurursa, 2 No'lu Kurul kararı dayanaksız kalacak ve otomatikman yürütmeyi durdurma kararı verilecek. O yüzden bu keşif çok önemli" diye konuştu.

Yaklaşık 1,5 saat süren keşif sırsında keşfe katılanlar bol bol fotoğraf çekerlerken, antik kentin eski halini bilenler için son hali büyük üzüntü kaynağı oldu.