DİYARBAKIR'DA KURAKLIĞA KARŞI, SUYU DAHA AZ KULLANAN BUĞDAY ÇALIŞMASI

KARACADAĞ'ın eteklerinde toplanan kuraklığa dayanıklı yabani buğdaylar, GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi (GAPUTAEM) Müdürlüğü'nce yapılan ıslah çalışmalarıyla, merkez tarafından geliştirilen ve tescil ettirilen buğdaylarla melezlenerek, kuraklığa toleranslı çeşitler geliştiriliyor. Merkezin teknik koordinatörü Doç. Dr. İrfan Erdemci, kuraklığa yüzde 100 dayanıklı bir çeşit geliştirme ihtimalinin olmadığını vurgulayarak, Bu yabani buğdaylar ile yerel popülasyonları kullanarak, bizim geliştirmiş olduğumuz bu çeşitlerle yapılan melezlenmeleri sonucunda kuraklığı tolere edebilecek çeşitlerin geliştirilmesine devam ediyoruz. Islah çalışmalarımızdaki temel amaçlardan bir tanesi de bu. Artan sıcaklıklarla birlikte düşen yağış miktarlarında azalma nedeniyle, suyu daha az kullanabilen çeşitleri geliştirerek, verimi de kurak şartlarda diğer çeşitlere göre biraz daha yükseltebilme şansımız var dedi.

Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren GAP UTAEM, özellikle yaptığı ıslah çalışmalarıyla çiftçinin yüksek verim elde etmesini amaçlıyor. Merkezde, küresel ısınmaya bağlı olarak artan sıcaklık ve azalan yağışlar nedeniyle baş gösteren kuraklıkla mücadele konusunda da çalışmalar yürütülüyor. Sönmüş volkanik Karacadağ'ın eteklerinden toplanan yabani buğdaylar, merkezde yapılan buğday ıslah çalışmalarındaki melezleme çalışmalarında kullanarak, kuraklığa karşı toleranslı verimli yeni çeşitlerin geliştirilmesi amaçlanıyor.

'KURAKLIĞI TOLERE EDECEK ÇEŞİT GELİŞİMİNE DEVAM EDİYORUZ'

GAP UTAEM Teknik Koordinatörü Doç. Dr. İrfan Erdemci, ıslah çalışmalarında kullandıkları çeşitlerin Karacadağ bölgesinde topladıkları ve buğdayın atası olan yabani buğday ile yerel ve merkezde geliştirmiş oldukları buğdaylardan oluştuğunu belirterek, Bölgeye adaptasyonu yüksek olan, özellikle kuraklığa ve yüksek sıcaklığa dayanıklı olan bu yabani formları toplayıp bizim eksik olarak tespit ettiğimiz, gerek verim bakımından gerekse soğuğa, sıcağa ve kuraklığa daha toleranslı çeşitler elde etmek için bunları melezleme çalışmalarında kullanıp, gerek tarla şartlarında gerekse kontrollü sera şartlarında yapılan melezleme çalışmalarında açılan materyal kademelerinde tohumlar elde edilip, ileri jenerasyonlara aktararak ıslah çalışmalarına devam ediyoruz. Biz, kuraklığa dayanıklı demeyelim de tolere edebilecek çeşit geliştirmeye doğru çalışıyoruz. Çünkü, yüzde 100 kuraklığa dayanıklı bir çeşit geliştirme ihtimalimiz yok. Kuraklığı en azından yarı yarıya tolere edebilecek, geliştirmiş olduğumuz çeşitlerin performansları ona göre değişiyor. Bu yabani buğdayları ıslah çalışmalarımızda ebeveyn olarak kullandığımızda, bizim geliştirmiş olduğumuz bu çeşitlerle melezlenmeleri sonucunda kuraklığı tolere edebilecek çeşit gelişimine devam ediyoruz. Islah çalışmalarımızdaki temel amaçlardan bir tanesi de bu diye konuştu.

'SUYU DAHA AZ KULLANABİLEN ÇEŞİTLERİ GELİŞTİREREK VERİMİ YÜKSELTEBİLME ŞANSIMIZ VAR'

Doç. Dr. Erdemci, artan sıcaklıklarla birlikte, azalan yağış miktarı nedeniyle, suyu tüketimleri daha az olan çeşitleri geliştirerek, verimi de kurak şartlarda diğer çeşitlere göre biraz daha yükseltebilme şansları olduğunu ifade ederek, şunları söyledi

Karacadağ bölgesinde soğuğa biraz daha dayanıklı ve bu yabani formların oradaki kuraklığa toleransları daha yüksek olduğu için, bu çeşitleri kullanarak bir nebze daha kuraklığı tolere edebilecek çeşit geliştirmesi sağlanabilir. Bugüne kadar bizim geliştirmiş olduğumuz 22 buğday çeşidimiz var. Bunların büyük bir kısmı makarnalık buğday 8 tanesi de ekmeklik buğday. Bu ıslah çalışmalarımızın yürütülmesinde kullandığımız gerek kontrollü seraların ve gerekse bitki büyütme kabinlerin yapımında bize kaynak desteğini sağlayan Karacadağ Kalkınma Ajansı'na teşekkür ediyorum.