32.500 Lira Deniz Cezası

İleri Yayıncılık, Deniz Gezmiş’e ait hiç bilinmeyen fotoğrafları izinsiz bastığı için gazeteci Yüksel Hançerli’ye 32 bin 500 lira tazminat ödemeye mahkum oldu.

Yazar kadrosuna ülkücüleri alıp Kızıl Elma Koalisyonu’nun temelini atan Türk Solu dergisini de çıkaran İleri Yayınevi, Hançerli’nin 40 yıl önce çektiği Deniz Gezmiş fotoğraflarını iki yıl önce albüm yapıp piyasaya sürmüştü. Mahkeme, yayınevinin davacıya 22 bin 500’ü maddi, 10 bini manevi olmak üzere toplam 32 bin 500 TL tazminat ödemesine, davalı albümün basım ve yayımının durdurulmasına, piyasadakilerin toplatılmasına hükmetti. Hançerli, 1968-1972 yılları arasında çektiği, Deniz Gezmiş’in hiç bilinmeyen fotoğraflarını 35 yıl sonra albüm yaparak sadece Basın Müzesi’nde satışa sunmuş, fotoğraflarının İleri Yayıncılık tarafından "Deniz-Büyük Albüm" adıyla basılıp satıldığını bir kitapçıda tesadüfen görünce soluğu adliyede almıştı.

Kapaktan tanıdı

Gazeteci Yüksel Hançerli’nin İleri Yayıncılık Reklamcılık Ltd. hakkında açtığı hukuk davası ve savcılık iddianamesine göre olaylar şöyle gelişti:

Uzun yıllar foto muhabirliği yapan Hançerli, bu süreçte kendi çektiği ve negatifleri kendisinde bulunan fotoğraflardan bir kısmını "YÜKSEL HANÇERLİ’NİN OBJEKTİFİNDEN 1970 İSTANBUL" adıyla kitap haline getirdi. Hançerli kitapçılarda dolaşırken kendi kitabındaki bir fotoğrafın başka bir kitabın kapak resmi olarak basılı olduğunu görüp satın aldı. "DENİZ" adıyla basılıp 50 liradan satılan albümü inceleyen Hançerli, 6’sı Deniz Gezmiş’in 35 yıl sonra ilk kez yayınlanan fotoğrafları olmak üzere 10 fotoğrafının izinsiz basıldığı tespit etti. "En değerli fotoğraflarım, Deniz’in hiç bilinmeyen fotoğrafları" dediği fotoğraflarıyla ilgili yayınevine çektiği ihtardan sonuç alamayan Hançerli toplam 100 bin liralık tazminat davası açtı.

Suç duyurusu üzerine Beyoğlu Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi’nde yayınevi sorumlusu Kuzey Fırat hakkında dava açıldı. Hançerli ifadesinde, en çok kendi fotoğraflarının izinsiz basıldığı albümdeki "Copyright" (İzinsiz kullanılamaz) ifadesine şaşırdığını söyledi. Kitabın tanıtım sayfasında kısmen ya da tamamen hiçbir şekilde kopya edilemeyeceği, yayın haklarının yayınevine ait olduğu vurgulanıyordu. Fırat ise fotoğrafları Akşam Gazetesi’nden aldığını, müştekiye ait olduğunu bilmediğini öne sürdü.

Kendine solcu diyen emek hırsızlığı yapar mı

YÜKSEL Hançerli (59) 2005’te ilk kez bir sergi açarak kamuoyuna sunduğu, sonra albüm haline getirdiği kitabındaki fotoğrafları 1968-72 yıllarında Akşam gazetesinde muhabirlik yaparken çekmiş. Fotoğraflarından birinin davalı albüme kapak yapılıp üstüne Copyright yazıldığını hatırlatan Hançerli, "Kendilerine solcu diyenler emek hırsızlığı yapar mı? Adalet yerini buluyor" dedi. Polis, adliye, spor, magazin her dalda gazetecilik yapan Hançerli, TRT’de 23 yıl kameramanlık yapmış.