Borsada Gül Tedirginliği

Abdullah Gül’ün Cumhurbaşkanlığı adaylığının dış basında, ’Türkiye’de Ordu ile hükümet arasında gerginliğe yol açabileceği’ şeklinde verilmesi, global dalganın peşinden giden para ve sermaye piyasalarında deprem etkisi yarattı.

İMKB 100 endeksi yüzde 4.34 oranında gerilerken, borsanın piyasa değeri de bir günde 15.4 milyar dolar birden eridi. Dolar ise 1.35 YTL’ye kadar çıkarken faiz ise yüzde 18.50’ye sıçradı.

DIŞ basında Abdullah Gül’ün Cumhurbaşkanlığı adaylığın ilişkin yer alan yorumlar, yabancı yatırımcıların global dalga satışlarına büyük panik kattı. Özellikle Time Dergisi ve Financial Times gazetelerindeki ’Gül, Orduya meydan okuyor, Türkiye uçurumun kenarında mı’ yolundaki başlıklar, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (İMKB) etkisini gösterdi. Önceki gün ABD yüksek riskli mortgage kredilerine yönelik krizin genele yayılacağı korkusuyla ABD borsalarındaki ortalama yüzde 1.7 düşüşün ardından, Avrupa ve Asya borsalarındaki düşüşle birlikte İMKB’de de gün içinde yüzde 6’ya varan değer kaybı gündeme geldi. Yüzde 72’si yabancıların elinde olan İMKB, bir günde yüzde 15.4 milyar dolar eridi. Dolar, gün içinde 1.35 YTL’ye dayanırken, faiz ise yüzde 18.50’ye sıçradı.

ABD’DE SULAR DURULMUYOR: Önceki gün ABD’de Home Depot ve Wal-Mart’ın, yıl sonu hedeflerine ilişkin endişesini belirtmesi endişeyi tetikledi. Bunun dünyayı tehdit edecek boyuta gelebileceği gibi olumsuz beklentilerin güçlenmesiyle birlikte, özellikle gelişmekte olan ülkelerden çıkış hız kazandı.

YEN HIZLA DEĞERLENDİ: Japon Yeni ile carry trade (düşük para birimi ile fonlama) yaparak gelişmekte olan ülkelere giriş yapan fonlar, Japon Yenindeki değerlenmeyle panik satışlara yöneldi. Dün Japon Yeni, Euro ve dolar karşısında değerlenmeye devam etti. Öte yandan dolar Euro karşısında 1.34 seviyesinden işlem görerek değer kazandı. ABD borsalarında ortalama yüzde 1.7 oranındaki düşüşle birlikte Avrupa borsaları dün yüzde 1 civarında değer kaybederken, Asya borsalarındaki kayıp ise yüzde 2’yi buldu.

BORSA YÜZDE 4.34 DÜŞTÜ: Yurtdışındaki bu panik havasının yanı sıra ,dış başında Gül’ün adaylığına ilişkin haberler de içeride etkisini gösterdi. İMKB Ulusal 100 Endeksi, açılıştan itibaren sert düşüşle başladı. İkinci seansın sonuna doğru yüzde 6’ya varan değer kaybının yaşandığı endekste, kapanış 4.34 oranında düşüşle, 47.714 puandan gerçekleşti. Böylece yabancı çıkışlarıyla sadece önceki gün 233 milyar 420 milyon dolar olan borsanın toplam piyasa değeri dün 218 milyar 39 milyon dolara indi. Böylece İMKB’nin bir günlük kaybı, 15.4 milyar doları buldu.

DOLAR 1.35 YTL’DEN DÖNDÜ: Yabancıların Türkiye’den çıkışları bono piyasasında da satışlara sahne oldu. Yabancıların bono satışlarıyla 6 Mayıs 2009 vadeli gösterge tahvilin kağıdı yüzde 17.60 seviyesinden yüzde 18.50’ye fırladı. Kısa vadeli kağıtların bileşik faizleri ise yüzde 19.30 seviyelerine kadar çıktı. Bu çıkış dolar da da alımı beraberinde getirdi. Böylece dolar bankalar arası piyasada 1.35 YTL seviyesine kadar dayandı. Öğleden sonra ABD’den düşük enflasyon datasının etkisiyle biraz gerileyen dolar, bu piyasada bugün valörlüde 1.3350 YTL’den işlem görürken, serbest piyasada 1.3370 YTL’den kapandı.

Merkez, dövizdeki oynaklıkla alımı 45 milyon dolara indirdi

MERKEZ Bankası dün günlük döviz alım ihalelerinde alım tutarını 15 milyon doları ihale ve 30 milyon doları da opsiyon olmak üzere 45 milyon dolara düşürdü. Banka temmuz ayı sonunda bu tutarı 80 milyon dolara yükseltmişti. Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada, şu noktalara değinildi: "Önümüzdeki dönemde döviz arzına ilişkin gelişmelerin yakından takip edilecek ve öngörülenin dışında gelişmeler olması durumunda günlük ihale veya opsiyon tutarları değişibilecek. Nitekim, son günlerde gelişmiş diğer gelişmekte olan ülke piyasalarda olduğu gibi ülkemiz piyasalarında da oynaklığın arttığı gözleniyor. Önümüzdeki dönemde de döviz arzına ilişkin gelişmelere bağlı olarak günlük ihale veya opsiyon tutarlarında her iki yönde de değişiklik yapılabileceği gibi, gerek duyulursa ihalelere kısa ya da uzun süreli olarak ara verilebilir."

Fonlar hisse senetlerini bırakmak istemiyor

MERRILL Lynch Ağustos Fon Yöneticileri Araştırma Raporu’na göre, Fon yöneticileri global piyasalardaki istikrarsızlık nedeniyle riskten kaçınır hale gelmelerine rağmen, hisse senetlerinin özellikle tahvillere kıyasla daha değerli olduğuna inanıyor. Yatırımcıların yüzde 11’i hálá hisse senetlerinin değerinin altında olduğunu, yüzde 41’i ise tahvillerin aşırı değer biçilmiş olduğunu düşünüyor. Piyasalarda son dönemde yaşanan çalkantının tam zirvesinde araştırmaya katılan yatırımcılar, portföylerindeki nakit ağırlığını yüzde birlik bir artışla toplam yüzde 4.4’e yükseltti. Şirket kárları ile ilgili beklentilerini aşağı çeken yatırımcılar, global büyümenin yavaşlamasını bekliyor. Katılımcıların sadece yüzde 7’si önümüzdeki 12 ay içinde bir durgunluk olabileceğini düşünüyor. Araştırma yatırımcıların hisse senetleri ile ilgili beklentilerini tekrar gözden geçirme konusunda acele etmediklerini ortaya koyuyor. Merrill Lynch’e bağımsız danışmanlık hizmeti veren David Bowers bu sonuçları "Yatırımcılar, hisse senetleri için düşme eğilimli bir piyasa beklentisi içine girmek istemiyor" diye değerlendirdi.

Dış basından Gül yorumları

Time: Türkiye uçurumun kenarında mı?

Financial Times: Gül, orduya meydan okuyor.

AP: İslamcılar yeniden cumhurbaşkanlığı için çabalıyor.

Reuters: Eski İslamcı yeniden deniyor.

Guardian: Laik Türkiye kargaşada.

Bloomberg: Laik düzeni güçsüzleştirmeye çalışmakla suçlanıyor.

ABD enflasyonu beklendiği gibi

ABD’de temmuz ayı enflasyonu beklentiler düzeyinde açıklandı. ABD Çalışma Bakanlığı verilerine göre, temmuzda, Tüketici Fiyatları Endeksi, son 8 ayın en düşügü olarak yüzde 0.1 arttı. Artış beklentisi yüzde 0.2 olarak tahmin ediliyordu. Enflasyon oranındaki düşüşün, ABD Merkez Bankası’nın, faiz oranlarını düşürme yolundaki elini güçlendirmesi bekleniyor.

Hedge fonlarda çıkış günü

BİR aylık yatırım yapan hedge fonlar için 15 Ağustos’un dönüm noktası olduğuna dikkat çeken uzmanlar, şunları söyledi: "Dün özellikle gelişmekte olan ülkelere aylık yatırım yapan hedge fonların çıkış için emir vermeye başladıkları ilk gündü. Bu emirler 15 Eylül tarihine kadar devam edecek. Bu da gelişmekte olan ülkelerden çıkışı artıran önemli unsur oldu."

TOBB’dan Gül’e tam destek

TÜRKİYE Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) dünkü "Genişletilmiş Değerlendirme ve İstişare Toplantısı"ndan Abdullah Gül’e destek çıktı. Gül’ün de katılarak işadamları ile 1.5 saatlik bir görüşme yaptığı toplantının ardından TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, şu açıklamayı yaptı: "Türk milletinden aldığı yetkiyi yenileyen TBMM’nin meşruiyetinin tartışılmaz. Dolayısıyla meclisimizin, cumhurbaşkanlığı seçimini anayasal kurallar çerçevesinde tamamlayacağına inanıyoruz. Adaylığını açıklayan Sayın Abdullah Gül, gerek başbakan gerekse bakan olarak sergilediği devlet tecrübesiyle ve hem dış ilişkilerde hem de ülke içinde sergilediği yapıcı tavırlarıyla cumhurbaşkanlığı makamının gerektirdiği nitelikleri eksiksiz karşılamaktadır. Türk iş camiasının geçen 5 yıl boyunca Gül’ün reel sektöre verdiği ve sorunlarına çözüm yolunda gösterdiği büyük gayreti, hep takdirle karşıladık."