Yıldız: "Kamu Hariç, Yeraltı Kömür Madenciliğinde Rödovansı Yasaklıyoruz"

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Yıldız: -"Kamu hariç, yeraltı kömür madenciliğinde rödovansı yasaklıyoruz. Kamu, elindeki kömür işletmelerini, yer altı kaynaklarını, zenginliklerini bunu gerçekten yapacaklar ile paylaşacak veya kamunun üzerinde kalacak"- "Maden işletmelerinde daimi nezaretçi zorunlu olacak"- "Madenleri gruplara ayırarak bir kısmına ihale şartı getiriyoruz, bir kısmının mevcut sistemle devam etmesini sağlıyoruz. Mermer gibi, özellikle metalik madenler, altın, gümüş, bakır, çinko gibi madenler mevcut uygulama ile devam edecekler. Çimento, beton, kireç, dolgu, mıcır gibi daha görünür olanlar ihaleye tabi tutulacaklar" Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'nda kabul edilen madenlerle ilgili tasarıda, yeraltı kömür madenciliğinde rödovansın yasaklandığını belirterek, "Kamu, elindeki kömür işletmelerini, yer altı kaynaklarını, zenginliklerini bunu gerçekten yapacaklar ile paylaşacak veya kamunun üzerinde kalacak" dedi. Yıldız, bakanlıkta düzenlediği basın toplantısında, "Maden Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı"nı değerlendirdi.Maden yasa tasarısının geçen yıl Soma ve Ermenek kazalarından önce Başbakanlığa sunulduğuna dikkati çeken Yıldız, bu kazaların daha farklı önlem ve tedbirlerin alınmasını sağladığını kaydetti.Yıldız, denetimlerin yoğun bir şekilde devam ettiğini belirterek, şu ana kadar 101 yeraltı maden işletmesinin denetimler sonucunda işletmeye kapatıldığını bildirdi.Sivil toplum kuruluşları, meslek odaları ve müsteşarların da yer aldığı geniş bir katılımla yeni tasarının hazırlandığını vurgulayan Yıldız, şunları söyledi: "Kamu hariç, yeraltı kömür madenciliğinde rödovansı yasaklıyoruz. Herhangi bir özel sektör işletmecisi ciddi ise ve o işlemleri yapabilecekse gelsin, bizzat kendisi müracaatını yapsın, bizzat kendisi alsın ama orayı rödovansla tekrar aldıktan sonra başkasına devrediyorsa bu aradaki kazanç, ya gerek alanın, işletenin ya da kamunun üzerine kalmalı. Biz üzerinden ticaret yapılacak herhangi bir anlayışı kaldırıyoruz. Kamu, elindeki kömür işletmelerini, yeraltı kaynaklarını, zenginliklerini bunu gerçekten yapacaklar ile paylaşacak veya kamunun üzerinde kalacak."-Teknik nezaretçi daimi olacakBir diğer önemli değişikliğin teknik nezaretçi olduğuna dikkati çeken Yıldız, maden işletmelerinde daimi nezaretçinin zorunlu olacağını dile getirdi. Çıkarılan kanunların zaman zaman istismar edildiğini aktaran Yıldız, "Teknik nezaretçi uygulamasında, yer altı kömür işletmesinin üç dakika, iki saat, üç gün uğranılan yerler olduğunu gördük. Bunun yerine sayı itibarıyla orada sürekli kalacak yeterince maden mühendisi arkadaşlarımız var. Bunu odalarımızla da konuştuk. Maden işletmelerinde daimi nezaretçi zorunlu olacak" diye konuştu.Yıldız, şirket daha önceden daimi nezaretçi istihdam etmişse, buna ilişkin kadronun kendilerine tahsis edileceğini bildirdi. -Ruhsat verme usulleriMaden işletmeciliğinde ruhsat verme usullerinin de değişeceğini anlatan Yıldız, "Madenleri gruplara ayırarak bir kısmına ihale şartı getiriyoruz, bir kısmının mevcut sistemle devam etmesini sağlıyoruz. Mermer gibi, özellikle metalik madenler, altın, gümüş, bakır, çinko gibi madenler mevcut uygulama ile devam edecekler. Çimento, beton, kireç, dolgu, mıcır gibi daha görünür olanlar ihaleye tabi tutulacaklar" dedi. Ruhsat harcı uygulamasının da kalkacağını dile getiren Yıldız, bunun yerine ruhsat bedeli uygulamasının getirileceğini ve bedelin arazinin büyüklüğüne orantılı olacağını söyledi. Yıldız, işletme ruhsat bedelinin yüzde 30'unun işletmenin çevreye uyumlu hale getirilmesi için kullanılacağını aktardı. Maden arama faaliyetlerinde işletme ruhsatı için meslek şartı aranmadığını ifade eden Yıldız, bu alanda artık mali yeterlilik aranacağını ve yeterliliği olmayanlara ruhsat verilmeyeceğini belirtti. Yıldız, özellikle kömür, bakır, altın gibi maden türleri için arama sonrasında fizibilite hazırlık dönemi şartı getirdiklerini, böylelikle uygulanan projelerin daha gerçekçi olmasını sağlanacağını dile getirdi. Ruhsat devirlerinde, devir bedeli alınarak hazineye ek gelir oluşturulacağını ifade eden Yıldız, gerçek yatırımcının önünü açan ama spekülatif çalışanların önünü kapatan bir uygulama yapılacağını kaydetti. -Devlet hakkı oranlarıMadencilikte devlet hakkı oranlarının genel itibarıyla artacağına dikkati çeken Yıldız, dünya borsalarına konu olan altın gibi metalik madenlerde kademeli devlet hakkı fiyat uygulaması getirdiklerini söyledi. Yıldız, uluslararası arenada Türkiye'de çıkarılan madenin değeri artmışsa, devlet hakkını arttıran bir yapı oluşturulacağını bildirdi.Küçük bir havzada birden fazla işletmenin birleştirilerek maden faaliyetleri yapacağını dile getiren Yıldız, büyük kalker sahalarındaki işletmelerin de ayrıştırılacağını belirtti. - Tüzel kişi uygulamasıMadencilik faaliyetlerinde tüzel kişi uygulamasının başlatıldığını dile getiren Yıldız, "Aramadan işletmeye kadar olan süreç bütünlük içinde düzenli raporlanacak. Saha uygulamalarının projelere uygun olması kontrol altına alınmış olacak" ifadelerini kullandı. Yıldız, her maden ocağının proje ve teknik detaylar açısından disiplin edinmesinin gerekli olduğunu vurgulayarak, şöyle konuştu: "Eğer bir şirketin çalıştırdığı tüm elemanlar tüzel kişilik yeterliğine sahipse, onlara zaten ek bir mükellefiyet getirmiyoruz. Onlara tüzel kişilikle alakalı yetkilendirme belgesi vereceğiz. Ne yazık ki her okuldan mezun olanın yeraltı madenciliğinde aynı tecrübeye sahip olmasını beklemiyoruz. O yüzden tüm bunların arasında klasifikasyon yapacağız. Yurt dışında öyle denetim elemanları var ki 5 yıl madende çalışma şartı aranıyor. Biz bu çıtayı yükselttik. Yürürlük tarihleri de kiminde 3 ay, 6 ay bir yıl olmak üzere düzenlenecek." Komisyonda iktidarla muhalefetin iyi bir uzlaşı sağladığını dile getiren Yıldız, anlaşmazlıkların olabileceğini ancak genel itibarıyla anlaşmanın sağlandığını söyledi. Diğer komisyonda Çalışma ve sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından alınan iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili kararların da maden ocaklarını ilgilendirdiğini ifade eden Yıldız, "Yeraltı çalışan işçi kardeşlerimizin özlük halklarını düzenlerken emeklilik sürelerini kısaltmıştık ama bir kısım işletmeler bazı yakınlarını orada çalışmadıkları halde orada gösteriyorlar. Bu konuda da Çalışma Bakanlığımızın ve iş müfettişlerimizin denetimleri yoğunlaşacak" diye konuştu. -