Urfa'da 19 Dershane Temel Liseye Dönüştü

Milli Eğitim Bakanlığı radikal bir karar alarak Türkiye'de dershane kavramını ortadan kaldırdı. Bakanlığın aldığı bu karar Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilince bakanlık yönetmelik değişikliğine gitti. Yeni düzenlemeyle dershanelerin yerini özel öğretim kurumları ve temel liseler almaya başladı. Urfa'da kaç tane dershane dönüşüm için müracaat etti, kaç tanesi temel liseye dönüştü, yeni kurumların avantajları neler olacak, öğrenci ve velilerin dershaneyle ilgili beklentileri nasıl karşılanacak gibi soruları Gazete İpekyol olarak Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürü Metin İlci'ye sorduk.

Hocam, Anayasa Mahkemesinin dershanelerle ilgili aldığı bir karar vardı. O karar sonrası nasıl bir prosedür yürütülüyor şu anda?

Anayasa Mahkemesinin iptal kararlarıyla birlikte yeni bir durum söz konusu oldu. Bakanlığımız da buna yönelik olarak bir yönetmelik değişikliğine gitti. Bu yönetmelik değişikliğiyle bir takım yenilikler geldi. Bu yenilikler çerçevesinde faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Burada temel liseyle ilgili şeyler değişmedi. O aynen devam ediyor. Temel liseye bir takım avantajlar da sağlandı.

Ne gibi avantajlar?

Temel liselere gidecek olan öğrenciler örgün eğitime devam eden öğrencilerdir. Bu temel liseler bu öğrenciler için hazırlayıcı ve tamamlayıcı kurslar açabilecekler. Bunun dışında bir de hafta sonunda mezun öğrencilere yönelik olarak da özel öğretim kursu açabilecekler. Bu özel öğretim kursları yeni bir tanım. Daha önce yönetmeliğimizde olmayan bir tanım. Anayasa Mahkemesinin kararından sonra getirilen bir düzenleme. Bu özel eğitim kurumları Anayasa Mahkemesinin iptal kararının doğrultusunda çıkartılan bir şey. Anayasa Mahkemesi 'Siz yeterince çeşitlilik sunmuyorsunuz vatandaşa. Vatandaş daha farklı çeşitlilikten faydalanmalı' dedi. Bakanlığımız da özel öğretim kurslarını açtı.

Dershanelerden ne farkı var?

Bunlar yeni kurumlar, yeni açılacak olan kurumlar. Dershaneler isterlerse temel liseye dönüşebilecekleri gibi özel öğretim kursuna da dönüşebilirler. Ya da bir vatandaş çıkıp sıfırdan özel öğretim kursu açabilecek. Özel öğretim kursunun özelliği şu: Üç bilim dalında kurs açabiliyor. Bu üç bilim dalı dediğimiz fizik, kimya, biyoloji, matematik, coğrafya, tarih, Türkçe, felsefe grubu gibi bilim dalları var. Bunların en fazla üç tanesinden kurs açabiliyor. Bu açılacak kurslardan her birinin, her bir bilim dalının 5 alt programı var. Mesela matematik konusunda konuşursak, matematik 1, matematik 2, matematik 3, matematik 4, matematik 5. İlk dördü lisenin dört sınıfına tekabül ediyor. Beşinci programsa mezunlara yönelik bir program. Liseyi bitirmiş, üniversiteye hazırlananlar için düzenlenen kurslardır. Açılan kurumlar üç bilim dalından kurs açabiliyor. Üç bilim dalının bütün programlarından da açabilir, sadece dördüncü programdan da açabilir, sadece beşinci programdan da açabilir. Bunlar yeni kurumlardır, dershaneler buna dönüşebiliyorlar. Fakat isterlerse temel liseye dönüşümler de devam ediyor. Temel liseye de hafta sonları beşinci programı açma yetkisi verildi. Bununla ilgili duyurularımızı yaptık. Şu ana kadar dershanelerimizden bize müracaat eden ve dönüşüme tabi olan 43 tane dershanemiz var. Bu son gelişmelerden sonra 3 kurumumuz geri aldı başvurusunu. Geriye kalanlar devam ediyor. Bunların 22 tanesi şu anda dönüştü. Bunların 3 tanesi ortaokula dönüştü. 19 tanesi de temel liseye dönüştü Urfa ve ilçeleriyle birlikte. Şu anda elimizde bekleyen 2 kurumumuz daha var. İşlemlerini yaptılar muhtemelen onlar da dönüşür. Bu işlemler şu anda devam ediyor.

Dershaneler tamamen bitiyor yani…

Bizim literatürümüzde, bizim mevzuatımızda dershane kavramı artık kalmadı. Daha önce yapılan değişikle 5580 sayılı kanunda dershane kavramı çıkartılmıştı. Bilahare ona istinaden yönetmelikten de çıkartılmıştı, yönergelerden de çıkartılmıştı. Artık dershane kavramımız yok. Anayasa Mahkemesi bu dönüşümle ilgili maddeyi iptal edince, biliyorsunuz Anayasa Mahkemesinin kararı geriye işlemiyor. Geri işlemediği gibi eski kanunu da geri getiremiyorsunuz. Yaptığınız maddeyi iptal edebiliyor. Dolayısıyla iptal edilen madde dershaneleri geri getirmedi. Fakat dönüşümler için yönetmeliğe yeni maddeler eklendi. Bu eğer isterlerse temel lise, istiyorlarsa da özel öğretim kurslarına dönüşme yönünde imkan verildi. Şu anda durum bu. Başka illerde de devam ediyor. 'Dershanecilik devam ediyor' gibi ibareler doğru değildir. Çünkü bunlar hiçbir şekilde açık bırakılmayacak. Bunların mevzuatta yeri kalmadı. Mesela öğretmen sözleşme yenilenmesi yapılamayacak. Ya da buna benzer büro değişikliği, bina değişikliği gibi işlemler yapılamayacak. Dolayısıyla artık o kavram hayatımızdan çıktı, literatürümüzden çıktı. Yeni bir kavram geldi. Özel öğretim kursları adı altında. Ve bu kursların onayı direkt bakanlıktan. Bizim üzerimizden gidecek fakat direkt bakanlıktan gelecek onların açılışları. Yeni bir kavram, yeni bir işleyiş içerisinde işlemlerimiz şu anda devam ediyor.

1 Eylül son tarih mi dönüşüm için?

Okulların dönüşümü 1 Eylül'de bitiyor. Kursların açılması ve özel öğretim kursuna dönüşüm 31.12.2015'e kadar alınacak. Daha önce 1 Eylül'dü. Anayasa Mahkemesi o maddeyi iptal edince 31 Aralık'a kadar dönüşüm talebi alınıyor. Fakat okula dönüşmek isteyenler okula dönüşseler bile önümüzdeki yıl ancak öğrenci alabilecekler. 1 Eylül'den sonra açılan kurumlar bir sonraki eğitim öğretim yılında açılır diye 5580 sayılı yasada olan bir hükümdür bu. Fakat dönüşüm devam edecek.

Temel liselerin açılması mevcut okullardaki öğrenci yoğunluğunu hafifletecek mi?

Hafifleyecek. Tabi şu anda onların kayıt durumunu çok iyi bilmiyoruz. Daha çok 12'nci sınıfa kayıtlar yoğunlaşmış.9'uncu ve ara sınıflara çok fazla değil. Fakat bu sistem oturacak. Biliyorsunuz temel liseler geçiş sürecinde açık olacak kurumlar. Temel lisenin ömrü 4 yıldır. 4 yıldan sonra bunlar isterlerse Anadolu Lisesi'ne, istiyorlarsa ilkokula, ortaokula veya ana okula dönüşebilecekler. Fakat bu geçiş sürecinde temel lise olarak kalacaklar.

Farkı ne temel lisenin?

Temel liselere şu anda mevcut binalarında devam etme hakkı verdi devletimiz. Okul açmak için okula bahçe gerekir. Bahçenin eklentileri gerekir. Fakat kurumlar mağdur olmasınlar diye kendi binalarında dönüşüm hakkı verildi bunlara. Bu 4 yıllık geçiş süresi böyle. Sonradan nihai olarak dönüşmek istedikleri kurum neyse buna dönüşecekler. Şu anda temel liseler tabi bir yükümüzü alacak. Sınıf mevcutlarımız kalabalıktı, bunların bir kısmının onlara geçmesiyle bir rahatlama olacak. Tabi bu ancak Eylül'ün sonlarına doğru netleşir. Ne kadar öğrenci alırlar, ne kadar kayıt yapıldı, ona göre ortaya çıkar. Fakat aldığımız duyumlar şu anda 12'inci sınıflarda kayıtların iyi gittiği, hatta bazılarında dolduğu yönündedir. Bir de şu önemli. Belli bir bina kontenjanları var. Bu bina kontenjanını homojen dağıtmak durumundadırlar. Önceleri her bir sınıfa yüzde 30'du. Şimdi yüzde 40'a çıkardılar. Mesela 12'inci sınıfa ancak mevcudun yüzde 40'ı kadar öğrenci alabiliyorlar. Yani 'tüm kontenjanı 12'inci sınıfa ayırayım' diyemiyorlar. En fazla bir sınıfa yüzde 40 ayırabiliyorlar. Geriye kalan yüzde 60'ı diğer sınıflara ayırmak zorundalar. Böyle bir durum var. Şu anda kayıtlar devam ediyor.

Teşvik imkanı bu yıl nasıl olacak?

Bu devlet desteği geçen yıl da vardı. Bu sene de devam ediyor. Bu sene rakamlar değişti. Bir de verilecek kişi sayısı arttı. Geçtiğimiz yıl 250 bin kişiydi, fakat o kadar başvuru yapılmadı. Bu sene de 230 bin yeni öğrenci. Geçen senekiler devam ediyor. Geçen sene sınıfta kalmayanlar ve mezun olmayanların bursu devam ediyor. Bu sene ilk kez 230 kişilik rakam belirlendi. Dolayısıyla onların başvuruları 2 Eylül'e kadar devam ediyor. Burada iki aşama var. Birincisi öğrenci velisiyle birlikte okula gidip e-okul üzerinde devlet desteği almak için müracaat ediyor. İkincisi kurumlar da kontenjan almak için müracaat ediyor. Devlet kurumlara kontenjanlarını veriyor, devlet desteğini hakkedenlere de bu desteği veriyor.

Neye göre veriliyor bu destek?

Bir, gelir tablosu var. İkincisi okuyan öğrenci sayısı var. Buna benzer kriterler var. Ek 13 dediğimiz bir belge var. Orada bir puan çıkıyor. O puana göre sıralanıyor. Burada taban rakam yok. Gelir düzeyi en düşük olan ya da taban puanı en yüksek olan ilk 230 bin kişiye bu burstan verilecek. Fakat sevindirici olan şu; Türkiye genelinden bahsedecek olursak geçtiğimiz yıl özel okula giden öğrenci oranı, diğer öğrenciler arasındaki oranı yüzde 2.3 iken geçtiğimiz yıl bu devlet desteğiyle 5.3'e çıkmış. İki katından fazla bir kayıt gitmiş özel okullara. Bu önemli bir kriter, önemli bir veri. Bu sene daha da artacağını düşünüyoruz.

Mezun olup üniversite sınavına hazırlanan ancak maddi imkanı olmadığı için özel öğretim kurslarına gidemeyen öğrenciler var. Yine maddi imkanlar yüzünden temel liseye veya özel öğretim kurumuna gidemeyecek son sınıf öğrencilerine yönelik bir çalışmanız var mı?

Tabi ki, bizim takviye kurslarımız hem örgün eğitim kurumlarımızda hem de halk eğitim merkezlerimizde olacak. Örgün eğitim kurumlarımızda kendi öğrencilerimize yönelik olarak yeni bir sistem geliyor. "E-kurs" diye bir modül oluşturuluyor. Onun şu anda çalışmaları devam ediyor. Bu çalışmalar bittikten sonra her şey onun üzerinden yürüyecek. Öğrenci o modül üzerinden kurs talep edecek. Kursu talep ederken başka okuldan da talep edebilecek. Diyelim ki, Eyyübiye'deki Ayhan Şahenk Endüstri Meslek Lisesi'ndeki bir öğrenci 'Ayhan Şahenk'te değil de ÇEAŞ Anadolu Lisesi'nden kurs almak istiyorum' diyebilecek. Tabi burada okul bir kontenjan belirlemiş olacak. Okul önce kendi öğrencilerini alacak. Yer kalması halinde o öğrenciyi de alabilecek. Buna benzer bir çalışma var. Şu anda ilimizde 561 tane kurs destekleme merkezi belirlendi. 561 merkez, il genelinde. Bunların bir kısmı yaygın eğitime yönelik, yani halk eğitim merkezinde mezunlara yönelik diğerleri de okullarda öğrencilere yönelik kurslar verilecek. Bunlar şu anda tespit edildi, belirlendi, Ankara'ya bildirildi. Buna yönelik olarak e-kurs modülü açıldığı zaman başvurular alınacak ve burada kurslar verilecek. Bunlarla ilgili tüm hazırlıklar yapıldı. Bakanlığımız bu işe çok büyük önem veriyor, bu işin çok üzerinde duruyor.

İnsanlarda 'dershane olmadan üniversite kazanılmaz' diye bir anlayış var.

'Dershanesiz olmaz bu iş' anlayışının yıkılması lazım. Niye olmaz? Öğrenci 12 yıl okula gidiyor. Sanki oradaki eğitimin hiçbir anlamı yok. Bir sene dershaneye gidiyor, sanki dershane bunu kazandırdı diye düşünülüyor. Aslında öyle bir şey yok. Bizim burada yaptığımız dershanecilik değil. Tamamlayıcı ve hazırlayıcı kurslardır. Diyelim ki, çocuk matematik 1 dersini alıyor. Burada bazı konuları anlayamamış bu dersler tekrar orada verilecek. Bununla ilgili bakanlığımız epey öğretmeni çekti. Bunlara soru bankası hazırlatıyor TEOG'a yönelik olarak. Soru bankaları hazırlanıyor, kitapçıklar hazırlanıyor. Her hafta bir kitapçık geliyor. Bu kitapçığı işliyorsunuz, onun sınavını yapıyorsunuz. Öbür hafta yeni bir kitapçık ve sınavın cevap anahtarı geliyor. Buna benzer bir çalışma yapıldı. Bakanlığımız üniversiteye hazırlanan öğrenciler için de bir soru bankasıyla ilgili çalışma yapıyor. Bunların hazırlıkları devam ediyor. Biz, Eylül ayının son haftasında bu kursları açmış olacağız çoğunluk olarak. Fakat ola ki, daha fazla ihtiyaçlar çıkarsa 1 Ekim'de bütün kurslarımız açılmış olacak.

Kurs zaman ve süreleri nasıl olacak?

Örgün öğrenciler için açacağımız kurslar hafta içi saat 17.00 ile 19.00 arası. Yani gece kurslar konulmayacak. Diğer mezun öğrenciler, yani halk eğitimin açmış olduğu kurslar da kişinin talebine göre açılacak. Öğrenci hafta sonu istiyorsa hafta sonu, akşam istiyorsa akşam gibi talepleri alacak. O talepler doğrultusunda bunların kursu da açılmış olacak. Burada öğretmenlere yönelik bir takım yenilikler de geldi. Ek ders ücretleri iki katına çıktı. Ek ders ücretleri 20 liraya çıkartıldı. Öğretmen için önemli bir kazanç. Artı, bir de bu kursta görev alanlara hizmet puanı olarak 0.5 fazla puan verilecek. Çünkü bu puana göre çalışıyor öğretmen, bu puana göre tayin istiyor, idareci olmak istiyor. Bu da önemli bir kriter. Bu öğretmen kaç ay görev almış? 3 ay. 1,5 puan hizmet puanı. Böyle bir avantaj sağlandı bu kurslara önem verilsin diye. Biz, bu işi en iyi yapan öğretmenlerimizi yönlendirdik. Öğretmenlerimizin hepsi bu alanda profesyoneldir. Bunu açık yüreklilikle söyleyebiliriz. Yani şu anda öğretmen olan kişiler KPSS'de çok yüksek puanlar alarak geliyorlar. Dolayısıyla bizim öğretmenlerimiz diğer kurumlarda çalışan öğretmenlerden çok daha kalitelidir. Belki bu noktada biraz daha özveriyle, biraz daha bizim de güdülemelerimizle bu işe önem verirsek çok daha iyi yapacağız. Bu işin üzerinde çok ciddi bir şekilde duruyoruz. Bu yaz içerisinde defalarca toplantılar yaptık, ilçe müdürlerimizle, şube müdürlerimizle, halk eğitim müdürlerimizle. Bunların hazırlıkları çok hızlı bir şekilde devam ediyor. Taslağımız çıkartıldı, programımız çıkartıldı, bakanlığa gönderildi. Şu anda e-kurs modülünün açılmasını bekliyoruz. O açılıp hazır hale geldiği zaman başvurular alınmaya başlanacak ve bir yandan gidecek. Bu özel öğretim kursları açılmamış olsaydı bile biz bunları en güzel şekilde yapacaktık. Biz, bu işi çok güzel yapacağız diye iddialıyız. Çünkü bizim imkanlarımız çok daha fazla. Okulların hepsinde akıllı tahtalarımız var. İnternet bağlantıları var Fatih Projesi kapsamında. Öğretmenlerimiz de bu konuda kapasiteli. Soru bankaları da gelecek. Bunu çok güzel bir şekilde yapacağız inşallah.

(Kaynak: Gazeteipekyol)