Türkiye İlerleme Raporu Güney Kıbrıs Basınında

Avrupa Komisyonu'nun dün yayımlanan 2015 Türkiye İlerleme Raporu'na ilişkin nihai taslak Rum basınında geniş yer aldı.

Fileleftheros gazetesi, haberi "Komisyondan Çifte Darbe (Vuruş)-Türkiye Raporu: Kıbrıs Sorununda Masum- Dört Başlığın Yeniden Açılmasını İlan Etti" başlığıyla aktardı. Gazete, Avrupa Komisyonu'nun nihai ilerleme raporu ile stratejik belgesinin Türkiye'ye (Kıbrıs sorununda) "iyi hal belgesi" verdiğini yazdı. Gazete, Avrupa Komisyonu'nun ayrıca Rum Yönetimi'nin 2009 yılında tek taraflı olarak dondurduğu dört başlığın ileriye götürülmesine ilişkin niyetini tam bir resmiyetle ilan ettiğini belirtti. Strateji belgesinde "Avrupa Komisyonu'nun 2016 baharına kadar 15 (Enerji), 23 (Temel Haklar), 24 (Adalet) ve 26'ıncı (Eğitim ve Kültür) başlıklara ilişkin revize edilmiş hazırlık belgelerini sunmayı programladığı" şeklindeki ifadenin yer aldığını yazan gazete, Avrupa Komisyonu'nun "dört başlığın ileriye götürülmesine ilişkin önerisinin sonucu olarak Konsey'de görüşmelerin başlayacağına" da vurgu yaptığını belirtti.

Gazete, Avrupa Komisyonu'nun özellikle 23 ve 24'üncü fasılların açılmasına vurgu yaparak, böylesi bir gelişmenin ülkedeki yeni reformlara ilişkin yol haritasına neden olacağını ifade etti. Gazete, AB Komisyonu Genişlemeden Sorumlu Komiseri Johannes Hahn'ın raporu açıkladığı basın toplantısındaki söylemlerine de yer verdi. Habere göre strateji belgesinde, "Komisyonun BM himayesindeki Kıbrıs sorununa ilişkin müzakerelerin tekrarlanmasında Türkiye'nin desteğini selamladığı" şeklindeki ifade yer alırken, ilerleme raporunda da BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide'ye yönelik Türkiye'nin destek ifadesi vurgulandı. Raporun özetinde, Türkiye'nin bütünlüklü bir çözüme yönelik somut şekillerle sürmekte olan taahhüt ve katkısının kritik olmayı sürdürdüğü şeklindeki ifadenin yer aldığını yazan gazete, Avrupa Komisyonu'nun Ankara'nın tekrarlanan doğrudan müzakerelere yönelik desteğini kabul ettiğini ve bu nedenle bunu kaydettiğini, ayrıca Türkiye'ye desteğini ve katkısını sürdürmesi çağrısında bulunmakla yetindiğini belirtti.

Taslağın bir başka noktasında ise "Türkiye'nin BM çerçevesinde Kıbrıs sorununa yaşayabilir, adil bir çözüm bulunmasına yönelik müzakerelere aktif bir şekilde katkı koymasının beklendiğine" vurgu yapıldığını yazan gazete, komisyonun ayrıca "çözüm koşullarının, AB'nin temelini oluşturan ilkelere dahil edilmesine hazır olduğunu" da ifade ettiğini belirtti. Gazete, AB Komisyonu Genişlemeden Sorumlu Komiseri Johannes Hahn'ın "Kıbrıs sorunundaki momentumun, Türkiye'nin katılım sürecini desteklemesinin mümkün olabileceği" şeklindeki açıklamasına da yer verdi. Habere göre, AKEL AP üyesi Takis Hacıyeorgiu, Avrupa Solu adına yaptığı konuşmada Kıbrıs sorununun çözümüne ilişkin net bir perspektif olmadan Türk başlıklarının yeniden açılmasının yükünü taşıyabilecek bir Rum siyasetçinin bile bulunmadığını ifade etti. Gazete, raporda yer alan Türkiye ile ilgili diğer konulara da geniş şekilde yer verdi.

GÜNEY KIBRIS BAŞLIKLARIN AÇILMASINA KIRMIZI IŞIK YAKTI

Rum Yönetimi, Avrupa Komisyonu'nun Güney Kıbrıs'ın 2009 yılında tek taraflı dondurduğu başlıklara ilişkin revize edilmiş hazırlık belgeleri sunması niyeti konusunda yaptığı açıklamada, bahse konu başlıkların dondurulması nedenlerinin henüz ortadan kalkmadığına dikkati çekti. Fileleftheros gazetesine göre, Rum Hükümet Sözcüsü Nikos Hristodulidis, Avrupa Komisyonu'nun Türkiye ilerleme raporunu yorumlarken yaptığı açıklamada revize edilmiş hazırlık belgelerinin sunulmasının konseydeki görüşmeleri peşin hükme bağlamadığını ve üye ülkelerin görüşlerini önyargılara bağladığını ifade etti. Genişleme sürecinin hükümetler arası niteliğe sahip olduğunu ifade eden Hristodulidis, başlıkların açılması veya kapanmasına ilişkin nihai sözü üye ülkelerin muhafaza ettiğini belirtti. Kıbrıs sorununa ilişkin olarak raporun Türkiye'nin gelişim halindeki sürece aktif katkı koyması sorumluluğunu vurguladığını ve Türkiye'nin rolünün kritik olduğunu ortaya koyduğunu belirten Hristodulidis, bu nedenden dolayı zaman zaman Türkiye'nin açıklamalarının pratiğe dönüşmesini beklediklerini savundu.

Alithia gazetesine göre, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis ile birlikte Ürdün'de bulunan Hristodulidis yaptığı yazılı açıklamada ayrıca Türkiye'nin özellikle Ekim 2014-Nisan 2015 döneminde Güney Kıbrıs'ın egemenlik haklarını yerine getirmesine ilişkin açıklama ve faaliyetlerine ilişkin eleştirel ifadelerden dolayı Rum Yönetimi'nin memnuniyet duyduğunu belirtti. Avrupa Komisyonu'nun AİHM kararlarını uygulaması yönünde de Türkiye'ye çağrıda bulunduğunu ifade eden Hristodulidis, Kayıp Şahıslar Komitesi'nin Türkiye tarafından kontrol edilen askeri bölgelere kolay erişiminin sağlanmasını vurgulayan Kayıp Şahıslar Komitesi'nin çalışmaları ve kayıpların akıbetinin araştırılmasına ilişkin ifadenin kendileri tarafından oldukça önemli olarak nitelendirildiğini belirtti. Hristodulidis ayrıca Türkiye'nin, Güney Kıbrıs kaynaklı tüm yükümlülüklerine yönelik olarak ilerleme eksikliğini bir kez daha kayda geçirdiğini ifade etti. Raporun Türkiye'nin Ek Protokol'ü uygulaması ve Türkiye ile Güney Kıbrıs arasındaki ilişkilerin normalleştirmesi konusunda ilerleme kaydetmediğini yinelediğini ifade eden Hristodulidis, Avrupa Komisyonu'nun Türkiye'nin Güney Kıbrıs kaynaklı yükümlülüklerini yerine getirmesinin üyelik sürecine ivme kazandıracağına ilişkin değerlendirmesini de paylaştıklarını belirtti.

Simerini gazetesine göre rapora ilişkin değerlendirme yapan DİSİ AP üyesi Eleni Theoharus, "Hükümet ve Ulusal Konsey'in Türkiye'nin Kıbrıs Cumhuriyeti'ni tanımasını ön koşul olarak ortaya koymadığı" sorusunu gündeme getirdi. Theoharus ayrıca Avrupa Komisyonu'nun yıllık raporunun Kıbrıs sorununa yönelik olarak Türkiye'ye temiz sicil belgesi verdiğini belirtti. - LEFKOŞA