İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi'nin 2011 yılında hayata geçirdiği interaktif toplu mezar haritası 3 yıl aradan sonra güncellenerek, kamuoyu ile paylaşıldı. İnternet üzerinden ulaşılabilen haritaya göre Türkiye 'de çoğunluğu Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri'nde olmak üzere açılmış ve açılmamış toplam 348 toplu mezar tespit edildi.
İHD: 4201 CESET VAR
İnternet üzerinden interaktif olarak yayınlanan haritaya göre 348 toplu mezarda toplam 4 bin 201 kişiye ait cesetler olduğu belirtiliyor.
HD tarafından 2013 yılında yayınlanan raporda 253 toplu mezarda 3 bin 248 kişinin cesedinin bulunduğu kaydedilmişti. Yayınlanan haritaya göre bugüne kadar açılan 45 mezarda toplam 281 kişiye ait cesetlere ulaşıldığı belirtildi.
"17 BİN KAYIP VE FAİLİ MEÇHUL VAR"
İHD Genel Başkan Yardımcısı ve Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici, aradan geçen 3 yılın ardından edindikleri yeni ve gerçek bilgiler ışığında raporu güncellediklerini söyledi. 17 bin olarak ifade edilen kayıp ve faili meçhul cinayetlerin olduğu ve akıbetlerinin bilinmediği bir coğrafyada, bastığımız her karış toprağın bir toplu mezar olma ihtimali olduğunu belirten Bilici, "Geçmişte bu coğrafyada katliamlar, soykırımlar ve acılar yaşandı. Özellikle son 30 yıldır süren savaş beraberinde büyük yıkımlar getirdi. Kayıplar, faili meçhul cinayetler ve toplu mezarlar yaşanan bu tahribatın en somut gerçekliğidir. Yapılan çağrılar, kampanyalar ve suç duyurularına rağmen, kayıpların akıbetinin ortaya çıkarılması konusunda devletin bir çalışması olmadı. Kayıpların ve faili meçhul cinayetlerin failleri hakkında yapılan suç duyuruları yanıtsız kalırken, toplu mezarların açılması için yapılan başvurular ya yanıtsız kaldı veya mezarlar usulüne uygun açılmadı" dedi.
"MİNNESOTA PROTOKOLÜ UYGULANMALI"
Geçmişle yüzleşme ve hakikatlerin araştırılması için, tarafsız ve güvenilir bir Hakikatleri Araştırma Komisyonu kurulması gerektiğini belirten Bilici, şöyle dedi:
"Toplu mezarlardaki kimliklendirme çalışmalarını yürütmek amacıyla, uzmanların yer aldığı bağımsız ve deneyimli ekiplerin birlikte çalışabileceği yöntemi uluslararası bilimsel kuruluşlarca onaylı bağımsız yapılar oluşturulmalı, üniversiteler ilgili çalışmalara dahil edilmelidir. Mezarlardan çıkarılan cenazeler ve insana ait buluntularda yalnızca kimliklendirme yapılmayıp kişilerin ölüm nedenlerinin belirlenmesi ve insan hakları ihlallerinin belirlenmesi de hukuki bir zorunluluktur.
Kayıpların aranması ve mezarların açılması Minnesota Otopsi Protokolü ve mezar açmayla ilgili uluslararası standartlara göre yürütülmeli, mezarların iş makineleri ile özensiz ve bir biçimde açılarak kayıplara ait buluntuların tahrip edilmesinin veya kaybolmasının önüne geçilmelidir. Mezar açma işlemleri arkeolojik teknikler kullanılarak özenle yapılmalı, mezarların açılması sırasında ortaya çıkacak biyolojik delillerin toplanması ve değerlendirilmesi için adli tıp uzmanları görevlendirilmelidir. Toplu mezar iddiası bulunan yerler mezarlar açılıncaya kadar korunmaya alınmalıdır.
"ÇALIŞMALAR BAĞIMSIZ HEYETLERCE YÜRÜTÜLMELİ"
Kayıp ve kayıp yakınlarına ait bilgiler ile DNA örneklerini almak, saklamak ve incelemek için yasal düzenlemeler yapılmalı ve hızla bu yapılarda yer alacak laboratuvar ve birimlerin altyapısının oluşturulmasına başlanmalı, laboratuvar ve birimler arasında güvenli veri paylaşımını sağlayacak bir ağ kurulmalıdır. Kayıplar devlete ait suçlara işaret ettiğinden, dünyadaki diğer örneklerde olduğu gibi; çalışmalarının bağımsız, bilimsel ve uzman heyetlerce yürütülmeli veya tanıklığında gerçekleştirilmelidir."
Son Dakika › Güncel › İnsan Hakları Derneği'nden Yeni Toplu Mezar Haritası - Son Dakika
Uludere Katliamı'nı anmak için sosyal medya paylaşımları yaptıkları gerekçesiyle gözaltına alınan ve başka bir yere sürülen 3 okul müdürüyle ilgili soru önergesini cevaplayan Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, okul müdürleri için disiplin cezaları istendiğini bildirdi.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, seçim çalışmaları kapsamında Çankırı'da yaptığı konuşmada, 2023 seçimlerine kadar 100 bin öğretmen ataması yapılması gerektiğini belirtti. Akşener, atama yapılmaması durumunda öğretmenlerin oylarına talip olduğunu söyledi ve emeklilerin durumuna benzer şekilde bu hakkı söke söke alacağını vurguladı. Ayrıca mülakat sisteminin kaldırılması gerektiğini de dile getirdi.
Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Tahkim Kurulu, hakemler Hüseyin Göçek ve Suat Arslanboğa'nın klasman terfi listesine yapmış oldukları itirazların reddedildiğini açıkladı. Ayrıca, Hakem Sinan Bilen'in itirazı kısmen kabul edildi. Galatasaray'ın ve Başkanı Dursun Aydın Özbek'in PFDK'nın kararına itirazı reddedildi. Beşiktaş'ın AFDK'nın kararına itirazı da reddedildi.
Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz, seçim çalışmaları kapsamında Havran ilçesinde Havran Belediye Başkanı Emin Ersoy, AK Parti İlçe Başkanı Sercan Şık ve MHP İlçe Başkanı Saadettin Kul ile nakliyeciler kooperatifini ve esnaf halini ziyaret etti. Yılmaz, Havran için ne gerekiyorsa yapacaklarını söylerken, Emin Ersoy da ilçe esnafına kolaylık diledi.
Seferihisar'da İzmirlilerin yeşille buluşup dinlenebileceği, temiz havada yürüyüş ve spor yapabileceği Kocaçay Sürdürülebilir Kentsel Tasarım Alanı çalışmalarında yüzde 50 seviyesine gelindi. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, projenin tamamlanmak üzere olduğunu belirterek, Seferihisar'ın değerine değer katacak bir çalışma olduğunu söyledi.
Beşiktaş Belediye Başkanı Rıza Akpolat, 5 yıl boyunca sosyal ve kültürel anlamda hayata geçirdiği projeleri anlattı. İkinci kez seçilmesi durumunda Dikilitaş'ta Spor ve Yaşam Kompleksi'ni hayata geçireceğini söyledi.
CHP Kadın Kolları Başkanı Aylin Nazlıaka, Çorum'da yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Ankara ve İstanbul'a sahip çıkma çağrısına karşılık 'korku dağları sarmış' dedi. Nazlıaka, CHP'li belediyelerin sosyal projeleri ve hesap verebilirlik anlayışını vurgulayarak, Cumhurbaşkanı'nın hemşericilikle tabloyu değiştiremeyeceğini belirtti. İstanbul seçimleri için ise '17 bakan da gelse halkın iktidarını değiştiremez' dedi.
Kuşadası Belediye Başkanı Ömer Günel, yeni döneminde kapalı pazar yerini kapatarak semt pazarlarını yeniden kente kazandıracağını açıkladı. Mevcut kapalı pazar yeri ise sivil toplum yerleşkesi olarak düzenlenecek.
Devlet Tiyatroları Genel Müdürü Tamer Karadağlı, Antalya'daki Haşim İşcan Kültür Merkezi'ndeki bakımsızlıktan şikayet ederek, binanın dış bakım ve onarımının belediyeye ait olduğunu belirtti.
Yorumlar (7)