Cumhurbaşkanının Kontrolündeki Mısır Parlamentosu

KAHİRE (AA) – Üç yıl aradan sonra 10 Ocak Pazar günü açılan Mısır parlamentosunun Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin kontrolünde olacağı öngörülüyor.

Devleti Destek Koalisyonu'nun meclis başkanı adayı Ali Abdulal, milletvekillerinin üçte ikisinin oyunu alarak bu göreve gelmesinin ardından yaptığı konuşmasında ordu, polis ve yargı mensuplarını ayrı ayrı selamlaması ve Cumhurbaşkanı Sisi'nin "zorlukları aşan bir lider olduğununu" dile getirmesi dikkatlerden kaçmadı.

Mısır Parlamentosu 596 vekilden oluşuyor. 400 civarında milletvekili, Sisi'ye yakınlığı ile bilinen eski istihbaratçı Seyf el-Yezel tarafından parlamentoda oluşturulan Devleti Destek Koalisyonu'nu destekliyor. Seçim sonuçlarının duyurulmasının ardından yaptığı açıklamada Yezel, parlamentoda 400 milletvekilinden oluşan bir koalisyon kuracaklarını dile getirerek; "Bu koalisyon hükümete muhalefet edebilir ancak Cumhurbaşkanı Abdulfettah es Sisi'yi destekliyor" demişti.

Devleti Destek Koalisyonu'nun fiilen kurulduğu meclis başkanlığı seçim sonuçlarında görüldü. Koalisyon'un adayı Ali Abdulal, meclis aritmatiğinin üçte ikisine tekabül eden 401 milletvekilinin oyunu alarak rakiplerine büyük fark attı.

Devleti Destek Koalisyonu'nun ardından Mısırlı Kıpti iş adamı Necip Saviris'in partisi olarak bilinen Hür Mısırlılar Partisi (El Mısriyyun el Ahrar), 65 milletvekili çıkararak parlamentoda en fazla milletvekili olan parti konumunda bulunuyor.

İkinci sırada 50 milletvekili çıkaran Vatan'ın Geleceği Partisi (Mustakbel Vatan) yer alıyor. Vatan'ın Geleceği Partisi, iş adamları ve gençlerin yoğunlukta olduğu bir parti olarak biliniyor. Cumhurbaşkanı Sisi'ye yakınlığı ile bilinen ve ilk kez seçimlere katılan partinin başkanı Muhammed Bedran (24) Suveyş Kanalı'nın açılış töreninde Sisi'nin yanında yer almıştı.

Mısır'ın krallık döneminden kalma en eski partisi Vefd ise 45 milletvekili ile üçüncü sırada yer alıyor. Yönetime muhalefet edebilecek tek partinin Vefd olduğu söylenebilir. Vefd, Mısır'ın müzmin muhalefeti olarak biliniyor.

Üç büyük partinin dışında parlamentodaki diğer partilerin milletvekili dağılımı ise şöyle şekillendi:

Hama Partisi (17 sandalye), Cumhuriyet Halk Partisi (13 sandalye) Kongre Partisi (12 sandalye), Selefi Nur Partisi (12 sandalye), Muhafazakarlar Partisi (6 sandalye), Demokratik Barış Partisi (5 sandalye), Mısır Demokrasi Partisi (4 sandalye), Ülkem Mısır Partisi (3 sandalye), Modern Mısır Partisi (3 sandalye), Islah ve Gelişme Partisi (3 sandalye) ve Tecemmu Partisi (1 sandalye).

Sadece 1 milletvekili çıkarabilen Tecemmu, Mısır'da solcuların partisi olarak bilinir ve oldukça etkilidir. Az sayıda milletvekili olan bu partilerin bazılarının da Devleti Destek Koalisyonu'nun yanında yer alacağı tahminleri yapılıyor. Yüksek Seçim Kurulu, seçimlere katılım oranını yüzde 28.3 olarak açıklamıştı.

Cumhurbaşkanı Sisi'nin doğrudan atadığı 28 milletvekilinin de haliyle Sisi yönetimini destekleyeceği hesaba katıldığında 596 sandalyeden oluşan yeni parlamentonun üçte ikisinden daha fazlasının Mısır yönetiminin yanında yer aldığı görülüyor. Bu nedenle bazı Mısırlı entelektüeller "yeni parlamentonun tamamen Cumhurbaşkanlığının gölgesinde olacağını" öngörüyor.

Mısır rejimi Parlamentonun üçte ikisinin kendi kontrolünde olmasını özellikle hedefledi. Çünkü 2014 anayasasına göre, Mısır Halk Meclisi'nin üçte iki çoğunluğu Cumhurbaşkanı hakkında referandum kararı alabilmektedir.

25 Ocak Devrimi'nin ardından yapılan seçimler sonucunda oluşan Mısır Parlamentosu'nun yüzde 70'inden fazlasını Müslüman Kardeşler'in siyasi kanadı Hürriyet ve Adalet Partisi ile Selefilerin çatı partisi olarak bilinen Nur Partisi'nin milletvekilleri oluşturmaktaydı.

Anayasa Mahkemesi 25 Ocak Devrimi'nin akabinde "seçim kanunundaki bazı maddelerin anayasaya aykırı olduğu" gerekçesiyle, parlamentoyu, Muhammed Mursi'nin yemin ederek göreve başlamasından iki hafta önce Haziran 2012'de feshetmişti.

-Halkın yüzde 70'i Sisi'yi desteklemiyor

Geçen ekim ve kasım aylarında yapılan parlamento seçimlerinde parti listeleri için sadece 120 kontenjan ayrılırken, bağımsız adaylar 448 sandalye için yarıştı. Parti kontenjanının tamamını Sisi'ye yakınlığı ile bilinen eski istihbaratçı Seyf el Yezel tarafından kurulan "Mısır Sevgisi İçin Koalisyonu" kazandı.

Seçimlerde asıl dikkat çeken katılım oranıydı. Özellikle de Kahire'de yaşayan seçmenlerin sandık başına gitmemesi herkesi şaşırttı. Kahire'de seçimlerin sandık başına gitme oranı 19.9 olarak açıklandı. Başkent Kahire katılım oranının en düşük olduğu ikinci şehirdi. Birinci sırada yüzde 18 ile Suveyş Vilayeti yer aldı.

Bazı gözlemciler, "seçimlere katılım oranının Mısır halkının Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'ye desteği" ile doğru orantılı olduğunu dile getiriyor. Bu bağlamda Kahirelilerin yüzde 80'inin, Mısır genelinde ise halkın yüzde 70'inin Cumhurbaşkanı Sisi'yi desteklemediği şeklinde tespitler yapılıyor.

-25 Ocak Devrimi'nin partileri seçimleri boykot etti

25 Ocak Devrimi'nin ardından ülkede özgürlük ve demokrasi ortamı oluşmuştu. Bu süreçte 2012'de yapılan demokratik seçimlerin sonucunda parlamentonun yüzde 47'sine oluşturan Müslüman Kardeşler'in siyasi kanadı Hürriyet ve Adalet, Muhammed el Baradey tarafından kurulan Dustur, 2005 Cumhurbaşkanlığı seçimleri adayı Eymen Nur'un partisi Yarın Devrim, Arap Birliği eski genel sekreteri Amr Musa liderliğindeki Kongre Partisi ve Abdulmunim Ebul Futuh başkanlığındaki Güçlü Mısır gibi ülkenin önde gelen partileri adil ve şeffaf bir seçim olmayacağı ve partilere sadece 120 kontejan ayrıldığı için seçimleri boykot etmişti.