BBC Analizi: Esad Yönetimi Kalıcı

Milyonlarca insanın komşu ülkelere sığındığı Suriye'de, resmî rakamlara göre bugüne kadar 50 bin kişi hayatını kaybettiği Suriye'de Esad'ın devlet başkanlığı seçimlerinde üçüncü kez adaylığını önümüzdeki günlerde açıklaması bekleniyor.

BBC'nin dış politika editörü Lyse Doucet'e göre Batı ve Arap ülkelerinin desteklediği muhalefetin çağrısına karşın Esad'ın açıklamaları görevini bırakmaya niyeti olmadığını gösteriyor.

BBC, 'Esad'ın devlet başkanlığı seçimlerinde üçüncü kez adaylığını koyması'na ilişkin analizinde 'Esad'ın kalıcı olduğu'nun altını çiziyor.

İşte BBC'nin analizi:

Beşar Esad ve Esad liderliğindeki yönetim kalıcı... Esad'ın en yakın müttefiki ve koruyucularından Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın aslında bunu söylemesine de gerek yoktu.

"SURİYE MUHALEFETİ İÇİNDE BİLE KABUL GÖREN BİR VARSAYIM"

Zira bu artık, çoğu gözlemci ve uzmanın yanı sıra Esad'ı yerinden etmeye uğraşan Batılı diplomatlar, hatta Suriye muhalefeti içinde daha gerçekçi bazı unsurlar arasında bile kabul gören bir varsayım. Nedeni de basit. Denklemdeki bazı unsurlarda köklü değişiklikler yaşanmadığı sürece -ki yakın gelecekte buna dair bir işaret yok- Esad'a görevi bırakması için yeterli baskıyı oluşturabilecek veya rejim değişikliği yönünde müzakerelere götürebilecek şartların varlığı öngörülmüyor.Yine aynı şekilde, kavgacı ve asabi isyancı muhalif grupların askeri zafer elde etmeleri de o kadar uzak bir hayal.

İsyancı grupların bölgedeki destekçileri hala askeri zafer peşinde olabilir ama sahne arkasında ipleri elinde tutan Batılı güçler hiçbir zaman buna yanaşmadı. Müzakereler aracılığıyla varılacak bir anlaşma da uzak bir ihtimal. Ocak ayında başlayan ve Şubat ayında hızla çözümsüzlüğe giden Cenevre görüşmeleri başarısız oldu.

"KOZMETİK REFORMLAR"

Mevcut durumda makul bir anlaşmanın yolu, muhalefetin ve muhalefeti destekleyenlerin Beşar Esad ve hükümetinin 'bazı kozmetik reformlarla' iktidarda kalmasını kabul etmelerinden geçiyor. Bu da, isyancıların 'var olma nedenlerini çürütmeden' kabul edemeyecekleri bir durum.
 
"ABD VE RUSYA'NIN ARASI AÇIKKEN, DIŞ BASKININ GERÇEKLEŞMESİ ZOR"

Bunu dışındaki tüm durumlar, rejimin ciddi imtiyazlara gitmesi için dışarıdan güçlü bir baskı yapılmasını gerektirir. Bu da, Ukrayna nedeniyle Washington ve Moskova'nın arasının açıldığı bir dönemde, gerçekleşmesi zor bir durum.

"ESAD ÜZERİNDEKİ BASKI ÖYLE HAFİFLEDİ Kİ..."

Ukrayna'daki kriz Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i, Suriye konusunda Amerikalıların yanında yer almak yerine, karşı tutumunu güçlendirmeye teşvik etti. Esad üzerindeki baskı artık öyle hafifledi ki Suriye lideri, birkaç ay önce ortaya atılan devlet başkanlığı görev süresini iki yıllığına uzatmak yerine, yedi yıl daha başkanlık koltuğunda oturmak için tekrar seçilmeye hazırlanıyor.

"ULUSAL UZLAŞI"

Geçtiğimiz hafta sonu Esad, Suriye ordusunun başarıları ve Şam'ın isyancıların kontrolündeki bazı bölgelerde ablukaya alınan mahallelerin kısmen sakinleşmesini sağlayan bölgesel ateşkeslerle varılan 'ulusal uzlaşı' sayesinde Suriye'deki krizin 'tersine döndüğünü' söyledi.
Fakat bunların hiçbiri, hükümetin görünürde kesin bir askeri zafer elde edebileceği anlamına gelmiyor.

Hasan Nasrallah'ın da dediği gibi gerçekleşmesi en muhtemel tahmin, isyancıların hükümetin şartlarına uymayı reddetmesi durumunda ki, öyle olacak gibi görünüyor, uzatmalı bir 'yıpratma' savaşı yaşanacağı yönünde.

MUHALİFLERİN ETKİ ALANI

Mevcut durumda çatışma, istikrarsız bir çıkmazda. Hava kuvvetlerinin denetlenmemesi, Rusya’dan büyük miktarlarda askeri malzeme gönderilmesi ve İran'ın yanı sıra Lübnan ve Irak'taki silahlı Şii müttefiklerinden aldığı destek sayesinde 'terazinin rejim tarafı' daha ağır basıyor.

"ESAD'DAN, 'ASKERİ MÜDAHALELERİN 1 YIL İÇİNDE SONA ERECEĞİ' TAHMİNİ"

Esad'ı ziyaret eden Rus bir yetkilinin aktardığına göre Esad, 'askeri müdahalelerin faal safhalarının bir yıl içinde sona ereceği' daha sonraki aşamasının ise "teröristler ve intihar bombacılarıyla mücadele etmek olacağı" tahmininde bulunuyor.
 
BBC: GERÇEKLEŞMESİ İSTENEN BİR DİLEK OLABİLİR AMA...

Bu, gerçekleşmesi istenilen bir dilek olabilir. Ama silahlı muhaliflerin ülkenin kuzeyinde, doğusunda ve güneyinde saflarını sıklaştırmasına rağmen, hükümet Şam çevresinde ve Suriye'nin batısıyla merkezindeki bölgelerde gücünü sağlamlaştırmaya devam ediyor.

Carnegie Endowment düşünce kuruluşundan uzman Yezid Sayigh, "Eğer mevcut eğilimler devam ederse ki etmeyeceğine dair güçlü bir kanıt yok, o zaman rejim, 2015 sonuna kadar kritik bir kitleyi etkin olarak kontrol edebilecek ve baskın bir pozisyonda olacak" diyor.

BBC'nin analizindeki en önemli noktalardan biri de "Esad, rahat nefes alıyor" başlıklı paragrafta yer alıyor. BBC'ye göre, "Esad en sert fırtınayı atlattı" 

BBC: ESAD, EN SERT FIRTINAYI ATLATTI

"Esad rahat nefes alıyor. ama bunların hiç biri,  Devlet Başkanı Esad'ın sonsuza dek iktidarda kalacağı anlamına gelmiyor. Ama Esad, en sert fırtınayı atlattığından emin olabilir. Fakat henüz hiçbir şey bitmedi, yarattığı hasra ülkeyi de dönüştürecek, zira zaman geri alınamıyor. Ortalık durulduğunda, hükümetin yaptığı hatalar nedeniyle ağır bedeller ödeyen Esad yönetimine sadık unsurlar hesap sorabilir.
 
"ŞAM YÖNETİMİ, KENDİSİNİ ESKİSİ GİBİ ÖNE ÇIKARAMAYACAK"

Esad yönetimine sadık bölgelerde de ayrışma ve iktidar yozlaşması yaşandığı görüldü. Bu da, Şam yönetiminin kendisini eskisi gibi öne çıkarmasının zor olacağı anlamına geliyor. Yine de genel olarak stratejik dengenin bozulmaması şartıyla, rejimi destekleyen ülke dışındaki Rusya ve İran gibi kilit öneme sahip müttefikler, çok sık da dile getirildiği üzere, baskı sona erdiğinde Beşar Esad'a kişisel olarak kendilerini adamayabilirler.

AMİR ABDOLLAHİAN: ESAD'IN ÖMRÜ BOYUNCA DEVLET BAŞKANI OLMSINDAN YANA DEĞİLİZ

İran Dışişleri Bakanı Yardımcısı Amir Abdollahian geçtiğimiz günlerde, "Beşar Esad’ın ömrü boyunca devlet başkanı olarak kalmasından yana değiliz. Ama Esad’ın ve Suriye hükümetinin devrilmesi için aşırı güçlerin ve terörün kullanılması fikrine de katılmıyoruz" demişti.
Ama bunlar, hep geleceğe ilişkin sorular. Şimdi, Esad ve çevresi rahat bir nefes alabileceklerini düşündükleri için anlayışla karşılanabilir.