Aves Irak Pazarında İddialı

Toplamda 100 milyon Euro'luk yatırımıyla Türkiye'nin yanı sıra Irak'ın Erbil kentinde de bir yağ fabrikası yatırımı gerçekleştiren firma, Mersin'deki tesisini 2013 yılı sonlarında devreye alırken Irak'taki yatırımın yüzde 80'ini tamamladı. Ürettikleri yağların Irak'ta yaygın olarak kullanıldığını, girmedikleri ev bulunmadığını kaydeden Aves AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Senan İdin, önümüzdeki süreçte Safya markalı bitkisel yağlarının Türkiye'de de yaygın olarak raflardaki yerini almaya başlayacağını söyledi. Türkiye'nin zor bir pazar olduğuna dikkat çeken İdin, "Ancak mutlaka var olacağız ve iddialıyız" dedi.

Bünyelerinde farklı faaliyet konularıyla iştigal eden 8 ayrı işletme bulunduğunu kaydeden Senan İdin, son zamanlarda en yeni iş kolları olması nedeniyle bitkisel yağ üretimine ağırlık verdiklerini anlattı. Bugüne kadar emtia ticareti yaparken üretime ise bitkisel yağ ile adım attıklarını bildiren İdin, bu nedenle oldukça heyecanlı olduklarını vurguladı. 2009 yılında petrol ticareti yaptıkları uluslararası bir firma aracılığıyla bu sektörle tanıştıklarını kaydeden İdin şu bilgileri verdi:

"Petrol alımı konusunda yıllık bir alım kontratı imzaladığımız firma ham Ayçiçek yağı tedariki de yapıyordu. Bu firmayla bir yıl kadar stratejik ortaklık kurarak Türkiye'ye Arjantin, Ukrayna ve Rusya'dan yağ tedariki yaptık. Bir süre sonra doğrudan Ukrayna ve Rusya'daki kırıcılardan alıma başladık ve 5 yıldan kısa bir sürede Türkiye'nin ithal ettiği ham Ayçiçek yağının yüzde 35'ini tedarik eder hale geldik. Böylece pazar lideri olduk ve Türkiye'de nerdeyse hammadde tedarik etmediğimiz bitkisel yağ fabrikası kalmadı. Bu arada petrol ve bitkisel yağ depolama terminalimizin yüzde 75 hissesini dünyanın en büyük bağımsız depolama firmalarından biri olan NuStar'a sattık. Söz konusu satıştan gelen nakdi hem şirket büyümesine hem de ülkeye faydalı olacak bir yatırım yaparak değerlendirmek istiyorduk ve ham Ayçiçek yağı tedarikindeki gücümüzü göz önünde bulundurarak Mersin'de bir bitksiel yağ fabrikası kurma kararı aldık.

"Türkiye tüketiminin yüzde 18'ini üreteceğiz"

Kapasite artırım yatırımları tamamlandığında yağlı tohumlar konusunda Türkiye'nin en büyük entegre tesislerinden birine sahip olacaklarını vurgulayan Senan İdin, Ayçiçek yağı üretim kapasitelerinin Türkiye tüketiminin yaklaşık yüzde 18'ine denk geleceğini bildirdi. İdin, yem
üretiminin yüzde 14'ünü, biyodizel tüketiminin ise yüzde 17'sini karşılayacak kapasitede olacaklarını anlattı. Yatırımı 30 bin metrekaresi kapalı toplam 120 bin metrekare alanda gerçekleştirdiklerine değinen İdin, yıllık çekirdek kırma kapasitelerinin 500 bin ton olacağını, şu anda bunun üçte birinin kurulu olduğunu söyledi. Yıllık rafine ve dolum kapasitesinin 250 bin ton, biyodizel tesislerinin ise 50 bin ton olduğunu bildiren İdin, çalışmalarını 235 kişi ile sürdürdüklerini anlattı. Üretimin tamamına yakınını Safya markası ile ihraç ettiklerini vurgulayan Senan İdin, "Bu yatırım Mersin'de son yıllarda istihdam ve ihracat açısından yapılan en önemli yatırımlardan biri olmuştur" değerlendirmesini yaptı. Irak yatırımları hakkında da bilgi veren İdin, şunları söyledi:

"Irak'ta gıda üzerine en büyük yatırım olacak. Yıllık 75 bin ton kapasiteli rafineri ve yine yıllık 225 bin ton kapasiteye sahip olacak dolum tesisimizin 2014 son çeyrekte faaliyete geçmesini bekliyoruz. 2016'ya kadar bitkisel yağ üretiminde küresel bir oyuncu olma hedefimiz var."

"Tam kapasite çalışıyoruz"

Üretimlerinin tamamına yakınını ihraç ettiklerini ve tam kapasite ile çalıştıklarını bildiren Senan İdin, hammadde tedariklerini Türkiye'nin yanı sıra Bulgaristan, Romanya, Moldova, ABD, Brezilya, Paraguay, Arjantin, Ukrayna ve Rusya'dan gerçekleştirdiklerini söyledi. Yıllık yaklaşık 300 bin ton hammadde ithalatları bulunduğuna dikkat çeken İdin, yine yıllık 150 bin ton civarında da ihracatları bulunduğunu, devam eden kapasite artırımlarıyla birlikte bu rakamların da büyüyeceğini anlattı. İhracatlarının büyük kısmını Irak'a gerçekleştirdiklerini kaydeden İdin, "Burada devlet ihale açıyor, ürünü alıp vatandaşlarına ücretsiz dağıtıyor.

Bu nedenle Irak'ta girmediğimiz ev yok diyebilirim" ifadelerini kullandı. Irak'ın yanı sıra Ortadoğu, Afrika ülkeleri ve BM'nin gıda yardımlarındaki en büyük tedarik üssünün Türkiye olduğunu dile getiren İdin, "Mevcut durumda tam kapasiteyle çalışıyoruz ancak Eylül ayında tüm hatlarımız tamamlanacak ve kapasitemiz artınca biz de bu ihalelere girip pazarımızı çeşitlendirmek istiyoruz" dedi.

Hammaddeyi ithal etmeleri sonrasında maliyetlerinin arttığını ve rekabetçi yapıyı zorladığını vurgulayan Senan İdin, tarım politikalarında ithalatın azaltılmasına yönelik girişimlerde bulunulması gerektiğini söyledi. Vergi artırarak ithalatı kesmenin ise bir çözüm olmadığını dile getiren İdin, "Bunun yerine üretimi artırarak ithalat engellenmeli" değerlendirmesini yaptı. İdin, rekabetçi yapılarını korumak adına Irak'ın kuzeyine olan ihracatları büyük ölçüde kendi araçları ile gerçekleştirdiklerini, Irak'ın güneyine ve diğer ülkelere gerçekleşen ihracatta ise Mersin limanına yakın olmanın avantajını kullandıklarını söyledi.

"Tarımda çok gerideyiz"

Bitkisel yanı sıra yem sektöründe de önemli yol aldıklarını dile getiren İdin, soya fasulyesinden küspe elde ettiklerini ve ürünlerinin kalitesi nedeniyle ciddi talep gördüklerini söyledi. Tesisin biyodizel bölümünün de yakın zamanda devreye germesiyle birlikte Türkiye'de eşi benzeri olmayan bir entegre yapıya kavuşacaklarını vurgulayan Senan İdin, şunları söyledi:

"Yıllık 50 bin ton biyodizel üretim kapasitemiz olacak. Türkiye'nin yüzde 2 harmanlama yapıldığı varsayımıyla yıllık toplam ihtiyacı yaklaşık 300 bin ton. AB ülkelerinde yakıta biyodizel ekleme zorunluluğu var. Türkiye'de ise henüz her hangi bir zorunluluk yok. AB ülkelerinde zorunlu harmanlama oranı yüzde 7'ye kadar çıkabiliyor. Belediye otobüslerinin tamamında biyodizel kullanımı teşvikleri var. Biyodizel kullanımı ne kadar artarsa aynı oranda petrol ithalatı düşecektir. Ülke olarak petrol rezervlerimiz yeterli olmayabilir, bu konuda yapacak bir şey yok ama biyodizel üretimi için gerekli olan yağlı tohumları üreticiyi teşvik ederek ürettirebiliriz. Dolayısıyla biyodizel konusu her açıdan önemli bir alan."Biyodizel üretiminde Türkiye'nin dünyanın çok gerisinde olduğuna işaret eden İdin, devletin mutlaka bu alanı desteklemesini beklediklerini söyledi.

"Otel yatırımı planlıyoruz"

Bitkisel yağ üretimi ve ticaretinin yanı sıra petrol sektöründe de önemli çalışmaları olduğunu kaydeden Senan İdin, 2011'de dünyanın en büyük petrol depolama firmalarından biri olan NuStar ile ortaklık yaptıklarını söyledi. İstanbul'da Bomonti Park AVM'yi işlettiklerini bildiren İdin, "Aynı zamanda grup bünyesinde Türkiye'nin ilk ve tek açık deniz limanına da sahibiz. Bu limanımız, Mersin'in Kazanlı ilçesinin 5 kilometre açığında yer alıyor ve üçü petrol biri ise bitkisel yağ antreposu olmak üzere toplam 4 lisanslı depolama tesisine hizmet veriyor. Geçen yılki konsolide cirolarının 500 milyon dolar civarında olduğunu bildiren İdin, yılsonunda ülkenin en büyük 250 üreticisi ve 100 büyük ihracatçısı arasında yer almayı hedeflediklerini bildirdi.

Yeni bir yatırıma daha hazırlandıklarını anlatan İdin, Mersin Limanı karşısında 75 bin metrekare arsaya sahip olduklarını ve buraya 5 yıldızlı bir otel ile ofis yatırımı planladıklarını söyledi. 200 milyon dolarlık bir yatırım planladıklarını kaydeden İdin, "Şu anda imar aşamasındayız ve kentin çehresini değiştirecek bir yatırım olacak" dedi.

Firma olarak sosyal sorumluluk projelerine büyük önem verdiklerini de dile getiren İdin, bugüne kadar 3 okul yaptırdıklarını, kimsesiz çocukları desteklediklerini, okul yollarına üst geçitler yaptırdıklarını sözlerine ekledi.