Afad Koordinasyonunda Suriye Toplantısı

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, Suriyeli misafirlerin sayısındaki artışın birtakım toplumsal sorunları ve dinamikleri beraberinde getirdiğini belirterek, "Yeni gelişmeleri değerlendireceğiz. Tespit ettiğimiz sorunlara çözüm önerilerini tartışacağız" dedi.

Atalay başkanlığında, Türkiye'de bulunan Suriyelilerle ilgili Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca (AFAD) yürütülen çalışmaların değerlendirildiği toplantı düzenlendi.

Toplantı öncesinde basın mensuplarına açıklama yapan Atalay, Türkiye'deki Suriyelilerle ilgili önemli bir değerlendirme gerçekleştireceklerini söyledi.

Hoşgörü geleneğine sahip bir millet olunduğunu belirten Atalay, bu geleneğin oluşmasında ve yüzyıllar boyunca devam etmesinde Anadolu'nun birbirinden çok farklı etnik köken, din ve kültüre mensup topluluklara ev sahipliği yapmasının etkisinin bulunduğunu anlattı.

Atalay, farklılıkların ve değerlerin kaybolmaksızın bir arada barınabilmesi ve etkileşim halinde bulunmasının Anadolu topraklarını medeniyetlerin beşiği haline getirdiğini dile getirerek, şöyle konuştu:

"Birbirini baskılamak, değiştirmeye çalışmak yerine mutlu bir toplum teşkil etmek için farklılıklardan yararlanmak, bu topluluklara ve topraklara sükunet getiren milletimizin adeta temel özelliğidir, niteliğidir. Bu nedenle yüzyıllar boyunca etnik veya dini kökenine bakılmaksızın pek çok grup Anadolu'nun bağrında nefes alma imkanı bulabilmiş ve çok kültürlü yapımızın bir parçası haline gelebilmiştir."

Daha önceki yıllarda da komşu ülkelerden veya Bosna Hersek'ten Türkiye'ye bu şekilde sığınmalar olduğunu anımsatan Atalay, Türkiye'nin daima dışarıdan gelen kardeşlerine iyi bir ev sahipliği yaptığını söyledi.

-"Türkiye, yüz binlerce insanı ölümden kurtardı"

Atalay, Suriye'de 2011 baharında başlayan iç savaşın, yaklaşık 10,5 milyon insanı yerinden ettiğini vurgulayarak, "Birleşmiş Milletler verilerine göre 3,5 milyon kişi Suriye'den ülke dışına çıkmıştır. Bu topluluğunun yüzde 90'ı Türkiye, Lübnan ve Ürdün'e yerleşmiştir. İç savaşın başlangıcından beri hükümetimiz tarafından açık kapı politikası uygulanmaktadır" diye konuştu.

Suriye'deki iç savaşın yayılarak ve çok taraflı hale gelerek kitlesel bir nüfus hareketi meydana getirdiğini belirten Atalay, Türkiye'nin yaklaşımı sayesinde yüz binlerce insanın ölümün pençesinden kurtulduğuna işaret etti.

-Kamplar dışında 1 milyon 140 bin Suriyeli bulunuyor"

Atalay, bugün itibarıyla yaklaşık 220 bin Suriyelinin kamplarda barındığına işaret ederek, bir kısmı çadır bir kısmı da konteyner kent olmak üzere 22 kampta hizmet sunulduğunu bildirdi.

Nüfusu 35 bine ulaşan kampın bulunduğunu aktaran Atalay,  "Tespitlerimize göre, 1 milyon 140 bin civarındaki Suriyeli ise kamplar dışında, çeşitli illerimizde hayatını sürdürmektedir" dedi.

-"Basına yansıyanlar mevzi olaylar"

Suriyelilerin yoğunlukta bulunduğu güneydoğu illerinde ve bazı metropollerde şehirlerin ekonomik, kültürel ve sosyal dokularında bazı değişiklikler yaşandığını dile getiren Atalay, şunları kaydetti:

"Bu ortamda göç alan bölgelerde yaşanan bazı adli olaylar ayrımcı bir bakış açısıyla bazen büyütülebilmektedir. Zaman zaman şiddet olayları da yaşanmaktadır. Milletimiz iyi bir ev sahipliği yapmıştır. Basına, kamuoyuna yansıyan olaylar şu anda mevzi olaylardır. Suriyeli sığınmacı kardeşlerimiz de hem sabırlı hem de çok uyumludur."

-"Çok iyi bir çalışma yürütülüyor"

Bu gelişen olayları büyük kitlelere mal etmenin yanlış olduğunu belirterek, "Halen bütün illerde, bütün ilçelerde bizim vatandaşlarımız, yerel yönetimlerimiz, sivil toplum kuruluşlarımız elinden gelen yardımı yapmaya çalışmaktadır" dedi.

Atalay, göç dalgasının başladığı ilk günden itibaren kendisinin sorumluluğundaki AFAD'da bütün devlet kurumları, sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerin işbirliğiyle çok önemli çalışmalar yürütüldüğünü belirtti.

Eğitim, sağlık, psiko-sosyal destek, asayiş güvenlik ve insani yardım alanında bu çalışmaları mümkün kılan tüm kurumlara teşekkürlerini ileten Atalay, "Doğrusu çok iyi bir çalışma yürütülüyor. AFAD'ı biz sistem oluşturma açısından üç yıldır doğrusu çok farklı bir hale getirdik. Şu anda Türkiye'nin acil durumlarda, afet durumlarında çok övüneceği bir kurum haline gelmiştir. İşini iyi yürüten ve koordinasyonu iyi sağlayan, iyi uzman bir kurum haline gelmiştir" diye konuştu.

AFAD'ın en önemli görevinin koordinasyon olduğunu belirten Atalay, insani yardım, eğitim, sağlık, psikolojik destek, sosyal ve kültürel dinamikler gibi pek çok boyutu kapsayan çalışmalar sayesinde Türkiye'ye sığınanların acılarının bir ölçüde giderildiğini söyledi.

Atalay, "Fakat Suriye'de yaşanan krizin 3 yılı aşkın süredir devam ediyor oluşu ve Suriyeli misafirlerin sayısında görünen artış beraberinde farklı birtakım toplumsal sorunları, dinamikleri de getirmiştir. Konuyla ilgili çabalarımıza ek olarak bugün yeni gelişmeleri değerlendireceğiz. Tespit ettiğimiz sorunlara çözüm önerilerini de burada tartışacağız" dedi.

-"Teknik heyet çalışmasını tamamladı"

Konuyu 16 Temmuz'da dar bir kapsamda değerlendirdiklerini anımsatan Atalay, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, İçişleri Bakanı Efkan Ala, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ile kendisinin başkanlığında uzun bir toplantı yaptıklarını söyledi.

Gelişmeleri değerlendirdiklerini ve konuya ilişkin rapor hazırlanmak üzere bürokratlardan bir teknik heyet kurduklarını aktaran Atalay, "Teknik heyet çalışmasını tamamladı. Bugün, daha geniş çapta bu toplantımızda o çalışmaları masaya yatıracağız" diye konuştu.

Toplantıda AFAD Başkanı Fuat Oktay'ın bilgilendirme sunumu yapacağını, yerel yöneticilere, valilere de söz verileceğini söyleyen Atalay, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İslam'ın bir araştırma takdim edeceğini, ilgili bakanların ve diğer katılımcıların da görüşlerinin, sunumlarının dinleneceğini kaydetti.

Toplantının önün açık olduğunu, zaman sınırlaması bulunmadığını belirten Atalay, "Önümüzdeki konuyu bütün boyutlarıyla en iyi en verimli şekilde değerlendireceğiz" dedi.

-"Türkiye 3.5 milyar dolar harcadı"

Konuyla ilgili sayısal verileri de paylaşan Atalay, 2014 Küresel İnsani Yardım Raporu'na göre Türkiye'nin dünyada en büyük üçüncü insani yardım bağışçısı konumunda olduğunu söyledi.

Rapora göre, ilk sırada ABD'nin, ikinci sırada İngiltere'nin olduğunu belirten Atalay, Türkiye'nin 2013'te 1.6 milyon dolar insani yardım yaptığını kaydetti.

Bütün bu çalışmaların da bu değerlendirmelerin içinde olduğunu ifade eden Atalay, şöyle devam etti:

"Suriyeli sığınmacılar için şu ana kadar BM'in teknik yardım, insani yardım hesaplama kriterlerine göre, Türkiye 3.5 milyar dolar harcama yapmıştır. STK'lar 635 milyon dolar harcama yapmıştır. Bize uluslararası yardım olarak BM'nin kuruluşları veya ikili bazı ülkelerden 233 milyon dolar destek gelmiştir. Şu anda 10 ilde 22 geçici barınma merkezimiz vardır. Şu anda kamplarımızda 69 bin öğrenci eğitim görmektedir. Suriyeli öğrencilerin sene kaybı olmasın diye Milli Eğitim Bakanlığının koordinasyonunda çok büyük bir çalışma yürütülmektedir ve bu şimdi kamp dışındakilere de yaygınlaştırılacaktır."

-"İleri değerlendirmelere ihtiyaç var"

Atalay, 5 milyon 400 bin Suriyelinin tedavi gördüğünü belirterek, Sağlık Bakanlığının büyük bir çalışma yürüttüğünü söyledi. Türkiye'nin neresinde olursa olsun Suriyeli sığınmacının bir devlet hastanesine başvurduğunda ücretsiz tedavisinin yapıldığını ifade eden Atalay, ücretin AFAD tarafından hastaneye yatırıldığını hatırlattı.

Bütün bu çalışmaların büyük bir koordinasyonla yürütüldüğünü vurgulayan Atalay, şunları kaydetti:

"Kamplarımız, 4 yıla yakın bir sürede uluslararası standartların üzerinde bir hizmet sunmaktadır. Bunlarla övünüyoruz. Suriyeliler bizim kardeşlerimizdir, onlara ev sahipliği yapmaya devam edeceğiz ama 4 yıla yaklaşan bu sürede şehirlerimizdeki yapılar ve yeni gelişmeler sebebiyle daha ileri değerlendirmelere ihtiyaç vardır. Biz AFAD olarak da bunu hissettik. Onun için bugünkü toplantıyı daha ileri değerlendirmeler için yapmış oluyoruz."

Toplantıya, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İslam, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, İçişleri Bakanı Efkan Ala, Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, Gençlik ve Spor Bakanı Çağatay Kılıç'ın yanı sıra Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hulusi Akar, Jandarma Genel Komutanlığına atanan Orgeneral Abdullah Atay, MİT Müsteşarı Hakan Fidan, Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, Emniyet Genel Müdürü Mehmet Kılıçlar, İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin ile Suriyelilerin yoğun olduğu diğer illerin valileri ve belediye başkanları da katıldı.

Atalay'ın konuşmasının ardından toplantı basına kapalı devam etti. - Ankara