1,3 Milyon Çalışanı İlgilendiren Borç Yasası Meclise Geliyor

Çelik, Meclis'te, CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, MHP Grup Başkanvekili Yusuf Halaçoğlu ve HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken ile görüşerek, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili tasarı için destek istedi.

Tasarıyı komisyonda detaylıca ele aldıklarını ve Genel Kurul'a indirdiklerini belirten Çelik, Meclis'in tatile girmesine az bir süre kala, çok geniş kitleleri ilgilendiren bu yasanın geçmesi ve yasalaşması için grup başkanvekilleri ile yaptığı görüşmelerin olumlu geçtiğini söyledi.

MUHALEFETTEN DESTEK İSTEDİ

Çelik, "Neler söylediler, destek verecekler mi?" sorusu üzerine, "Bazı maddeler hakkında, 'ilgili komisyon üyeleri ile görüşelim, kendi aramızda yapacağımız görüşmede, yasada değişiklik istediğimiz hususlar varsa, onları sizinle paylaşalım' dediler. Muhalefetten gelen öneriler doğrultusunda, yapılması gereken değişiklikleri belki ortak önergelerle neticeye kavuşturup hızlı bir şekilde yasalaşması konusundaki irademize bir reddiyet yok. Ama onlardan gelen öneri ne ise o doğrultuda biz çalışmamızı yapacağız. Çarşamba günü Genel Kurul'da ele almayı düşünüyoruz" diye konuştu.

BİR MİLYON 300 BİN KİŞİYİ İLGİLENDİRİYOR

"Bu tasarıda Ermenek'te hayatını kaybeden vatandaşların hak sahiplerinin sorunlarını çözen, onlara haklar veren düzenlemeler var. Asgari ücretli 3 çocuğu olandan vergi alınmamasını düzenleyen madde var. Zonguldak gibi Ceylanpınar'ın tapu sorununu çözen madde var. Mesleki Yeterlilik Kurumu gibi herkesin ittifak ettiği, meslek standartlarının artık Türkiye'de sertifikaya dönüşmesi ile ilgili düzenlemeler var. Bir milyon 300 bin Bağ-Kur'lunun prim borçlarının dondurulması var. Yani, borcunu ödeyemiyor ve sağlıktan yararlanamıyor, bu insanların büyük beklentileri var. İş sağlığı ve güvenliğinde cezalar var. Cezalar düşük diye, kapalı tehlikeli bir işyerini açıp, orada ölümlere sebebiyet verenlere hapis cezası getiren düzenlemeler var.

Hem iş sağlığı açısından hem mesleki eğitim açısından ve sosyal kesimleri ilgilendiren önemli düzenlemeler içeren bir yasa bu. Belki buna ilave edilecek hususlar da olabilir. Bugün Sayın Başbakan'la yaptığımız toplantıdaki bazı hususlar gündeme gelebilir. Onun için bu yasanın geçmesi gerekiyor."

90 maddelik bu torba tasarının dikkat çekici hükümleri arasında şu maddeler yer alıyor:
- Çalışanlar eldiven, baret, kemer gibi kişisel koruyucu donanım kullanmadığında; makine ve teçhizatın koruyucusunu etkisiz hale getirdiklerinde; işle ilgili güvenlik kurallarına uymadıklarında ayrı ayrı üç defa yazılı olarak uyarıldıktan sonra 'tazminatsız' olarak işten atılabilecek. İş sözleşmesi patron tarafından 'haklı fesih' olduğu için 'işsizlik maaşı' dahi alamayacak.

YANGIN, PATLAMA, GÖÇME UYARISI YAPACAK

- İşverene teknik rehberlik ve danışmanlık yapmak üzere görevlendirilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı, görev aldığı işyerinde, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları, tedbir ve tavsiyeleri belirleyecek ve işverene yazılı olarak bildirecek.

Bildirilen eksiklik ve aksaklıkların acil durdurmayı gerektirmesi veya yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı ve benzeri hayati tehlike arz etmesine rağmen işveren tarafından gerekli tedbirlerin alınmaması halinde, bu durum işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanınca, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirilecek. Bildirim yapmadığı tespit edilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının belgesi 3 ay, tekrarında ise 6 ay süreyle askıya alınacak.
Bu bildirimden dolayı işvereni tarafından işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı işten çıkarılamayacak.

TEHLİKELİ İŞLERDE 'ÜRETİM ZORLAMASI' HALİNDE POLİS İŞİ DURDURACAK

"Çok tehlikeli' sınıfta yer alan ve kamudan ihale ile alınan işlerde; teknolojik gelişme, iş gücü kapasitesinin arttırılması, üretim metotlarında yenilik gibi bir kısım unsurlar sağlanmadan; üretim veya imalat planlarına, iş programlarına aykırı hareket edilerek üretim zorlaması nedeniyle hayati tehlike oluşturacak şekilde çalıştırma halinde 'iş durdurulacak'.
- İş yerinde durdurulan işlerde izinsiz çalışma yaptıran işveren veya işveren vekillerine 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek.
- İş yerlerinde işin durdurulması kararı, kolluk kuvvetleri marifetiyle uygulanacak.
- Ölümlü iş kazası meydana gelen maden işyerlerinde, kusuru yargı kararıyla tespit edilen işveren, kusuru oranında 2 yıla kadar kamu ihalelerinden yasaklanacak.
- İş kazası ve meslek hastalığına ilişkin yaptırımlar, doğrudan Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından uygulanacak.
- İş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermeyen işverene, her aykırılık için ayrı ayrı çalışan başına 500 lira, işin durdurulması nedeniyle işsiz kalanlara ücretlerini ödeme veya başka iş verme yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene ihlale uğrayan her çalışan için aykırılığın devam ettiği her ay için 1000 lira, çalışanlarına standartlara uygun ve CE işaretli kişisel koruyucu donanım temin etmeyen işverenlere çalışan başına 500 lira, yer altı maden işletmelerinde çalışanların bulundukları yeri ve giriş çıkışlarını gösteren takip sistemini kurmayan işverenlere çalışan başına 500 lira para cezası verilecek.
- Para cezaları çalışan sayısı ile iş yerinin tehlike sınıfına göre yüzde 100'e kadar artırılacak. İşin durdurulması halinde, durdurmaya sebep olan fiilden dolayı idari para cezası uygulanmayacak.
- Madenlerde bulunulan yer ve giriş çıkış takip sistemini kurma yükümlülüğü 2016 yılının başında yürürlüğe girecek.
- Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü 1 Ocak 2018, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin (C) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü 1 Ocak 2017'ye kadar yerine getirilecek.
- Yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirme yükümlülüğünü yerine getiren işverenlere geriye dönük idari para cezası uygulanmayacak.

İŞ KAZASI OLMAYAN PATRONA ÖDÜL

- Çok tehlikeli sınıfta 10'dan fazla çalışanı bulunan ve 3 yıl içerisinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen işyerlerinde çalışanların işsizlik sigortası işveren payı, teşvik olarak bir sonraki takvim yılından geçerli olmak üzere ve 3 yıl süreyle yüzde 1 olarak alınacak.

YERALTINDA ÇALIŞMA UZUYOR, İKİ GÜN TATİL GELİYOR

- Çalışma süresinden sayılan haller dahil, yeraltında çalışan maden işlerine haftalık 37,5 saati aşan her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde 100'den az olmamak üzere arttırılması suretiyle ödenecek.
- Çalışma süresinden sayılan haller dahil, yer altında çalışan maden işçilerinin günlük çalışma süresi en çok 7,5 saat, haftalık çalışma süresi ise en çok 37,5 saat olacak.
- Sanayiden sayılmayan işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla 7,5 saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilecek.

ÜÇÜCÜNCÜ ÇOCUK İNDİRİMİ

- Asgari geçim indirimi, üçüncü çocuk için yüzde 5'ten yüzde 10'a çıkarılacak. Sonrakiler içinse yüzde 5 olarak uygulanacak.

GÖREVDEN ALINAN MEMURA, ÖZEL KADRO

- İş Kanunu ile TSK Personel Kanunu hariç olmak üzere, tabi oldukları personel kanununa bakılmaksızın Başbakanlık, bakanlıklar ile bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlarla başkan ve üyeleri hariç olmak üzere düzenleyici ve denetleyici kurumlar ve TMSF'de yönetici kadrolarında bulunan personelin görevden alındığında veya görev süresi sona erdiğinde atanacakları kadroların belirlenmesi amacıyla, yapılacak atamalar için uygun boş kadro bulunmaması halinde, bunların atamalarına ilişkin olarak Başbakanlık Merkez Müşavirliği kadroları ihdas edilecek. Kamu personeli görevden alındığında ya da görevi sona erdiğinde atanacakları kadrolar, dereceleri ve kurumlarına göre Başbakanlık müşavirliği, bakanlık müşavirliği, araştırmacı, kurumca tespit edilen kadrolar olabilecek.

ERMENEK KAZASI

- Ermenek'te meydana gelen maden kazasında, sigortalı olanlar ile kazada hayatını kaybedenlerin hak sahiplerine, 6 ay süreyle brüt asgari ücretin iki katı tutarında İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödeme yapılacak. Bu ödemelerde vergi kesintisi yapılmayacak.
- Aynı mevkide faaliyette bulunan ve bu kanunun yayımı tarihinden önce İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında "işin durdurulması" kararı gereği kapalı olan maden iş yerlerinde çalışan ve sigortalıların ödenmeyen net ücretleri, iş yerlerinin kapalı olduğu dönemle sınırlı olmak ve 3 ayı geçmemek üzere fondan aylık olarak ödenecek. Bu ödemeler işverenden yasal faiziyle tahsil edilecek.
- Şanlıurfa Ceylanpınar ilçesi kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edilecek. Bu alanda yer alan ve imar planında eğitim ve sağlık alanına ayrılanlar ile fiilen kamu hizmetlerinde kullanılanlar hariç Hazine'ye ait olan ve kullanıcısı bulunan taşınmazlar, öncelikle kullanıcılarına satılacak ya da talebi halinde Ceylanpınar Belediyesi'ne bedelsiz olarak devredilecek.
- Mülkiyeti Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne ait olan Ceylanpınar'daki 141 milyon 793 bin 751 metrekare yüzölçümlü taşınmazlardan, hak sahipliği Şanlıurfa Valiliğince tespit edilmiş göçer ailelerinin iskanı için gerekli olan kısımları ayrılarak, bedelsiz olarak hak sahiplerine verilmek üzere tapuda Hazine adına tescil edilecek.
- Yapı denetim kuruluşuna son bir yıl içinde 3 defa idari para cezası uygulanması halinde bir yıl yeni iş almaktan men cezası verilecek. Yeni iş almaktan men cezasının ilan edilmesinden sonra, iki kere daha yeni iş almaktan men cezasını gerektiren fiil işlenmesi halinde Merkez Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapı denetim kuruluşunun izin belgesi iptal edilerek, faaliyetine son verilecek ve teminatı irat kaydedilecek.
-Faaliyete son verme cezası verilen yapı denetim kuruluşunun denetimini üstlendiği yapıların devamına, yeni yapı denetim kuruluşu görevlendirilmedikçe izin verilmeyecek.
-Yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan denetçi mimar ve denetçi mühendislerin belgeleri iptal edilecek. Belgesi iptal edilen denetçi mimar ve denetçi mühendislerle 3 kere ceza verilmesine neden olan teknik personel, 3 yıl süreyle herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik görev alamayacak, başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olamayacak.

SENDİKALAR KARŞI ÇIKIYOR

Sendikaların karşı çıktığı, 'uzaktan çalışma- evden çalışma' İş Kanunu'na giriyor. 'İşverenin belirlediği mal veya hizmeti üretmek amacıyla işçinin işyeri dışında, iş edimini yerine getirdiği yazılı sözleşmeye dayalı iş ilişkisi' olarak tanımlanıyor.
Uzaktan çalışmada, işçilerin çalıştıkları gün ve saatler, işveren tarafından onaylanan günlük puantaj cetvellerine kaydedilecek. İşin emsal işçi tarafından yapılabileceği süreye ilişkin bir hesaplama, sözleşmeye eklenecek.

EVLİLİK,ÖLÜM, EVLATLIK İZNİ

- İşçiye evlenmesi, evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü halinde 3 gün, eşinin doğum yapması halinde 5 gün ücretli izin verilecek.
- İşçiler, en az yüzde 70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuyla ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde 10 güne kadar ücretli izin alabilecek.

DİZİ VE REKLAMLARDA ÇOCUK OYUNCULAR

Tasarı, çocuk çalıştırma yasağına ve çalıştırma koşullarına ilişkin düzenlemeler de içeriyor.
Buna göre, 15 yaşını doldurmamış çocuklar çalıştırılamayacak. Ancak 14 yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış çocuklar beden, zihin, sosyal ve ahlaki gelişimlerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilecek. 14 yaşını doldurmamış çocuklar ise beden, zihin, sosyal ve ahlaki gelişimlerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilecek.

Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde çalışan çocuklar günde 5 ve haftada 30 saatten fazla çalıştırılamayacak. Bu süre, 15 yaşını tamamlamış çocuklar için günde 8 ve haftada 40 saate kadar artırılabilecek.
Okul öncesi çocuklar ile okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde 2 saat ve haftada 10 saat olacak.
Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinin kapsamı, bu faaliyetlerde çalışacak çocuklara çalışma izni verilmesi, yaş grupları ve faaliyet türlerine göre çalışma ve dinlenme süreleriyle çalışma ortamı ve şartları, ücretin ödenmesine ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususlar Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, sağlık bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ile Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.